Το γονιδιακό ντόπινγκ και τα νέας γενιάς εξελιγμένα μοντέλα υπεραθλητών

Βιοηθική και αθλητισμός

Από τον Κώστα Κουσαρίδα

Κάθε τέσσερα χρόνια, τέτοια εποχή η συζήτηση ανάβει γύρω από τους Ολυμπιακούς Αγώνες και το φαινόμενο των υπεραθλητών, όπως αυτό του Μάικλ Φελπς, του Γιουσέιν Μπολτ και αρκετών άλλων που στο παρελθόν έχουν σπάσει ολυμπιακά και παγκόσμια ρεκόρ το ένα μετά το άλλο. Ο υπέρμετρος ανταγωνισμός για την κατάκτηση αυτού του ονείρου έχει ωθήσει πολλούς αθλητές στην εύκολη οδό, αυτή του ντοπαρίσματος.

Στους Oλυμπιακούς Aγώνες του Ρίο έγινε μία στόχευση των Ρώσων αθλητών εφόσον πολλοί απέτυχαν να περάσουν με επιτυχία τα τεστ ντόπινγκ. Δεν έλειψαν οι αποδοκιμασίες στην αργυρή ολυμπιονίκη, Γιούλια Εφίμοβα, στα 100 μ. Πρόσθιο, που στο παρελθόν είχε κάνει χρήση τέτοιων ουσιών, με τις συναθλήτριές της να μην της δίνουν το χέρι, ούτε καν να στρέφονται προς το μέρος της. Χαρακτηριστικά, ο Μάικλ Φελπς αντέδρασε αρνητικά στο αργυρό μετάλλιο της Εφίμοβα: «Το άθλημα πρέπει να είναι καθαρό. Πονάει η καρδιά μου βλέποντας ένα άτομο που έχει πιαστεί ντοπέ όχι μία αλλά δύο φορές να μετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτό καταστρέφει την ουσία του αθλητισμού και με ενοχλεί αφάνταστα».

Πραγματικά αυτό καταστρέφει την ουσία του αθλητισμού. Πόσοι όμως από αυτούς που στηρίζουν το ολυμπιακό ιδεώδες και το ‘’καθαρό άθλημα” χρησιμοποιούν μη ανιχνεύσιμες ουσίες ντόπινγκ; Και ακόμα χειρότερα πόσοι από αυτούς έχουν ήδη υποστεί γονιδιακό ντόπινγκ;

Αλλά τι ακριβώς είναι αυτό το γονιδιακό ή αλλιώς γενετικό ντόπινγκ;   

 

Το γονιδιακό ντόπινγκ είναι μία νέα τεχνική, η οποία μάλλον δεν έχει ακόμη χρησιμοποιηθεί από τους αθλητές. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτό αναμένεται να γίνει άμεσα. H συζήτηση γύρω από το

γονιδιακό ντόπινγκ ξεκίνησε με αφορμή τις προόδους που παρατηρούνται στη γονιδιακή θεραπεία. H γονιδιακή θεραπεία είναι μία τεχνική κατά την οποία μεταφέρεται γενετικό υλικό, το οποίο απουσιάζει από τον ασθενή, στα κύτταρά του με σκοπό τη θεραπεία ή την πρόληψη κάποιων ασθενειών, μεταξύ των οποίων η μυική δυστροφία, η κυστική ίνωση και η μεσογειακή αναιμία.

Ένα παράδειγμα γονιδιακής θεραπείας είναι η εισαγωγή στον οργανισμό ενός ασθενή το γονίδιο που οδηγεί στην παραγωγή της ερυθροποιητίνης (EPO), η οποία με τη σειρά της θα διεγείρει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Από αυτή την τεχνική, όπως εξηγεί ο διδάκτωρ Εργοφυσιολογίας, Γιώργος Π. Νάσσης, θα μπορούσε να ωφεληθεί σημαντικά ένας αθλητής αντοχής, αφού ο αυξημένος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη αντοχή. Αυτό άλλωστε προσπαθούσαν να επιτύχουν στο παρελθόν και οι αθλητές που χρησιμοποιούσαν την αφαίμαξη και τη μετάγγιση αίματος. H χρήση των γονιδίων ή του γενετικού υλικού για τη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης είναι το γονιδιακό ντόπινγκ.

Από το 2001, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ (WADA) χρηματοδοτεί προγράμματα με κύριο σκοπό τη μελέτη των τελευταίων εξελίξεων στον τομέα της γονιδιακής θεραπείας και των μεθόδων για την ανίχνευση του γενετικού ντόπινγκ. Την περασμένη εβδομάδα, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή δήλωσε ότι θα εξετασθούν δείγματα από αθλητές στο Ρίο για γονιδιακό ντόπινγκ. Σαφέστατα, οι τεχνικές ανίχνευσης δεν είναι αρκετά εξελιγμένες και ο μόνος τρόπος για τον ασφαλή εντοπισμό του θα ήταν να αφαιρεθεί κομμάτι των μυών, κάτι που φυσικά δεν επιτρέπεται.

Πρόσφατα το περιοδικό New Scientist με άρθρο του στηρίζει το γενετικό ντόπινγκ. Χαρακτηριστικά αποκαλεί τέτοιες μεθόδους πιο ασφαλείς και μάλιστα πιο δίκαιες από τις παραδοσιακές τεχνικές ντόπινγκ. Ο αρθρογράφος, στην προσπάθειά του να πείσει ως προς την νομιμοποίηση του γενετικού ντόπινγκ, παραθέτει μία σειρά επιχειρημάτων: ”Κατ ‘αρχάς, πολλά αθλήματα είναι επικίνδυνα. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι το αμερικανικό ποδόσφαιρο μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη, για παράδειγμα. Θα πρέπει να το απαγορεύσουμε;”.

Επίσης, ”Το 2011 έρευνα δείχνει ότι οι περισσότεροι αθλητές σκέφτονται το συμβατικό ντόπινγκ ως λύση αλλιώς δεν έχουν καμία ελπίδα. Υπό την κατάλληλη ιατρική επίβλεψη, το γενετικό ντόπινγκ θα μπορούσε να μειώσει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι αθλητές με τη λήψη των κλασσικών ουσιών”. Και κλείνει με το επιχείρημα ότι οι αγώνες είναι έτσι και αλλιώς άδικοι, λόγω γενετικής υπεροχής πολλών αλλά και λόγω διαφοράς φύλλου, ένα χρωμόσωμα Υ ας πούμε κάνει τη διαφορά και έχουμε αναγκαστεί να διαχωρίζουμε τους άντρες από τις γυναίκες…. Αναγνωρίζει στο τέλος ότι ορισμένες μορφές γονιδιακού ντόπινγκ θα μπορούσαν να δώσουν στους αθλητές υπεράνθρωπες ικανότητες, αλλά οι βελτιώσεις αυτές θα είναι προφανείς. Και η απάντηση εδώ είναι μια ξεχωριστή κατηγορία παρά μια ολοκληρωτική απαγόρευση.

Οπότε λοιπόν καταλήγει, ”το γενετικό ντόπινγκ έρχεται, αφού δεν μπορούμε να το απαγορεύσουμε ας το απολαύσουμε”.

Ακόμα και αν αυτή η τεχνική φαντάζει στα μάτια πολλών πιο ασφαλής, ενέχει πολλούς κίνδυνους για τη υγεία του αθλητή. Πολλές έρευνες που στοχεύουν στην καταπολέμηση γενετικών ασθενειών είναι ακόμη σε πειραματικό στάδιο.

Το γονιδιακό ντόπινγκ όχι μόνο καταστρατηγεί το «ευ αγωνίζεσθαι» αλλά και αποπροσανατολίζει την επιστήμη από τον βασικό της στόχο και την θέτει στις υπηρεσίες του παγκόσμιου καπιταλισμού (δεν είναι άλλωστε και η πρώτη φορά). Γιατί και ο αθλητισμός πια δεν είναι τίποτα άλλο παρά μέρος της παγκόσμιας οικονομίας, μία δυνατή μετοχή στο χρηματιστήριο.

Αναδημοσίευση από: http://www.nostimonimar.gr/to-gonidiako-ntopingk-ke-ta-neas-genias-exeligmena-montela-iperathliton/