Το πρώτο "κοινωνικό δίκτυο" εγκεφάλων (BrainNet) επιτρέπει την απευθείας μετάδοση σκέψεων μεταξύ τριών ανθρώπων στις ΗΠΑ.

BrainNet, Κοινωνικό δίκτυο εγκεφάλων

Τα τελευταία χρόνια, φυσικοί και νευροεπιστήμονες έχουν αναπτύξει ένα οπλοστάσιο από εργαλεία - όπως τα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα (EEGs) που καταγράφουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου και την διακρανιακή μαγνητική διέγερση (TMS) που μπορεί να μεταδώσει πληροφορίες στον εγκέφαλο -  δυνάμει των οποίων έχει καταστεί πραγματικότητα η απευθείας επικοινωνία μεταξύ εγκεφάλων (brain-to-brain communication).

Αξιοποιώντας τα ως άνω εργαλεία, το 2015, ο Andrea Stocco και οι συνάδελφοί του από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, «ένωσαν» δύο άτομα μέσω διεπαφής των εγκεφάλων τους, τα οποία μάλιστα έπαιξαν ένα παιχνίδι παρόμοιο με αυτό των 20 ερωτήσεων. Πλέον, ο Stocco και οι συνεργάτες του ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν το πρώτο παγκοσμίως δίκτυο εγκεφάλων, επονομαζόμενο BrainNet, το οποίο επιτρέπει σε μία μικρή ομάδα να παίξει ένα συνεργατικό παιχνίδι τύπου Tetris.

Η τεχνολογία πίσω από το εν λόγω δίκτυο είναι σχετικά απλή. Η συσκευή EEG αποτελείται από ηλεκτρόδια που τοποθετούνται στο κεφάλι και ανιχνεύουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Κεντρική ιδέα συνιστά το γεγονός ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν σχετικά εύκολα τα σήματα που παράγει ο εγκέφαλός τους. Για παράδειγμα, τα σήματα του εγκεφάλου μπορούν εύκολα να συγχρονιστούν με εξωτερικά σήματα. Επομένως, παρατηρώντας ένα φως που αναβοσβήνει σε συχνότητα 15 Hertz (Hz) προκαλεί τον εγκέφαλο να εκπέμψει ένα ισχυρό ηλεκτρικό σήμα με την ίδια συχνότητα. Η αλλαγή της προσοχής σε ένα φως που αναβοσβήνει στα 17 Hz μεταβάλλει τη συχνότητα του εγκεφαλικού σήματος κατά τρόπο που ένα ηλεκτροεγκεφαλογράφημα μπορεί να εντοπίσει σχετικά εύκολα. Από την άλλη, η συσκευή TMS χειρίζεται την εγκεφαλική δραστηριότητα προκαλώντας ηλεκτρική δραστηριότητα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, ένας μαγνητικός παλμός επικεντρωμένος στον ινιακό φλοιό προκαλεί την αίσθηση του να βλέπει μια λάμψη φωτός, γνωστό ως φαινόμενο της «φωτοψίας» (phosphene).

Το δίκτυο, αποτελούμενο από τις ως άνω συσκευές, συνδέει τρία άτομα - δύο αποστολείς και ένα άτομο ικανό να λαμβάνει και να μεταδίδει – τα οποία βρίσκονται σε χωριστά δωμάτια χωρίς τη δυνατότητα

«συμβατικής» επικοινωνίας και καλούνται ναι λύσουν ένα παιχνίδι παρόμοιο με Tetris. Οι δύο αποστολείς, φορώντας EEGs, μπορούν να δουν την πλήρη οθόνη και πρέπει να αποφασίσουν αν πρέπει περιστραφεί το κομμάτι 180 μοίρες ή όχι και να μεταδώσουν την πληροφορία αυτή στο τρίτο μέλος της ομάδας μεταβάλλοντας το σήμα που παράγουν οι εγκέφαλοί τους. Εάν η συσκευή EEG ανιχνεύσει σήμα συχνότητας 15 Ηz από τους εγκεφάλους, μετακινεί τον κέρσορα προς τη δεξιά πλευρά της οθόνης και στη συνέχεια στέλνει σήμα στο δέκτη να περιστρέψει το κομμάτι. Οι αποστολείς ελέγχουν τα σήματα του εγκεφάλου τους κοιτάζοντας φώτα σε κάθε πλευρά της οθόνης, το ένα σε συχνότητα 15 Hz και το άλλο 17 Hz.

Ο δέκτης, από την άλλη, είναι συνδεδεμένος με συσκευή EEG και TMS και μπορεί να δει μόνο το πάνω μισό της οθόνης του παιχνιδιού, ως εκ τούτου δεν μπορεί να γνωρίζει αν πρέπει ή όχι να περιστρέψει το κομμάτι. Οι οδηγίες αυτές καθίστανται γνωστές σε αυτόν μέσω της ΤMS που λαμβάνει τα σήματα του κάθε αποστολέα. Τα σήματα αποτελούνται είτε από απουσία φωτός, η οποία υποδηλώνει τη μη περιστροφή είτε από μια «φωτοψία» που υποδηλώνει την περιστροφή. Ο ρυθμός δεδομένων, επομένως, είναι χαμηλός – ένα ψηφίο (bit) για κάθε διάδραση/αλληλεπίδραση.

Με τη σειρά τους, οι αποστολείς μπορούν να ελέγξουν αν ο δέκτης έχει προβεί στη σωστή κίνηση και να μεταδώσουν την επόμενη πορεία δράσης – περιστροφή ή μη – σε έναν επόμενο γύρο επικοινωνίας. Σε ορισμένες από τις δοκιμές, οι ερευνητές άλλαξαν σκοπίμως τις πληροφορίες από τον ένα αποστολέα, προκειμένου να εξετάσουν αν ο δέκτης μπορεί να αποφασίσει να την αγνοήσει. Κατά αυτόν τον τρόπο εισάγεται στη δοκιμή ένα στοιχείο σφάλματος που συχνά διαπιστώνεται σε πραγματικές κοινωνικές καταστάσεις. Το ερώτημα υπό διερεύνηση είναι εάν οι άνθρωποι μπορούν να εξακριβώσουν τι πρέπει να κάνουν όταν οι ρυθμοί δεδομένων είναι τόσο χαμηλοί. Αποδεικνύεται ότι οι άνθρωποι, ως κοινωνικά όντα, μπορούν να διακρίνουν μεταξύ σωστών και εσφαλμένων πληροφοριών χρησιμοποιώντας μόνο τον μηχανισμό επικοινωνίας των εγκεφάλων τους.

O Andrea Stocco ισχυρίζεται ότι το συγκεκριμένο δίκτυο διεπαφής εγκεφάλων θα μπορούσε να καταστεί λειτουργικό μέσω του διαδικτύου, επιτρέποντας κατά αυτόν τον τρόπο αλληλεπιδράσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Παραθέτοντας τα λόγια του: « Η επιδίωξη τέτοιων διεπαφών εγκεφάλων αφενός ανοίγει νέα σύνορα στην ανθρώπινη επικοινωνία και συνεργασία και αφετέρου προσφέρει τη δυνατότητα για μια βαθύτερη κατανόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου».

Πηγή: TechnologyReview

Βάσια Αντωνίου – Stagiaire EEB

Αναδημοσίευση από: http://www.bioethics.gr/index.php/el/anakoinosis/2264-12-02-2019-brainnet