Σχολική βία ή σχολικός εκφοβισμός: Μύθοι και παρεξηγήσεις…

Σχολική βία ή σχολικός εκφοβισμός

Επιμέλεια άρθρου: Ανθή Κοκκώνη & Κατερίνα Περικλέους, ειδικές πιαδαγωγοί

Ο σχολικός εκφοβισμός θεωρείται ένα φλέγον θέμα παγκοσμίως που απαιτεί σοβαρότητα και λεπτούς χειρισμούς από όλα τα πλαίσια: σχολικό, οικογενειακό, κοινωνικό. Ωστόσο έχουν δημιουργηθεί κάποιοι μύθοι που συχνά δημιουργούν μία λανθασμένη εικόνα για το φαινόμενο αυτό.

​Τα περιστατικά του εκφοβισμού – ιδιαίτερα στο σχολικό περιβάλλον – παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο επιστημονικό αλλά και δημοσιογραφικό ενδιαφέρον περίπου τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Οι έρευνες είναι πολλές όπως και οι προσεγγίσεις, ωστόσο πολλές φορές δημιουργήθηκαν κάποιοι μύθοι γύρω από το φαινόμενο.

1ος μύθος: ‘Εκφοβισμός; Υπερβολές των επιστημόνων! Τα παιδιά πάντοτε τσακώνονταν στο σχολείο και ποτέ δεν έπαθαν τίποτα!’

Λάθος. Δεν τίθεται θέμα σύγκρισης εκφοβισμού ή τσακωμού. Δυο παιδιά μπορεί να τσακωθούν αλλά την επόμενη μέρα συνεχίζουν να κάνουν παρέα. Αντίθετα, στα παιδιά που εμπλέκονται σε περιστατικά εκφοβισμού υπάρχει η έννοια της ανισορροπίας δύναμης και υπάρχει επανάληψη και σταθερότητα στο χρόνο. Τα τελευταία χρόνια πλήθος ερευνών καταδεικνύουν τις συναισθηματικές δυσκολίες και τις δυσκολίες συμπεριφοράς που μπορεί να εμφανίσει ένας ενήλικας λόγω του εκφοβισμού που βίωνε ως παιδί.

2ος μύθος: Όταν τα παιδιά γίνονται θύματα σχολικού εκφοβισμού οι γονείς το καταλαβαίνουν πρώτοι

Λάθος. Πολλά παιδιά-θύματα επιλέγουν την σιωπή γιατί ντρέπονται, φοβούνται και δεν θέλουν να χαρακτηριστούν ως «καρφιά» από τον περίγυρό τους.

3ος μύθος: Ο σχολικός εκφοβισμός ταυτίζεται με την σωματική επίθεση και απειλή

Λάθος. Σε πρόσφατη έρευνα το 21% των παιδιών που ρωτήθηκαν δήλωσαν ότι εκφοβίζονται λεκτικά αφού τους φωνάζουν με προσβλητικά ονόματα και παρατσούκλια, το 18% δήλωσαν ότι διαδίδουν ψεύτικες φήμες για αυτά, το 11% είπαν ότι έχουν δεχτεί σπρωξίματα, φτυσίματα, τρικλοποδιές, το 6% ότι δέχονται απειλές ότι θα τους προκληθεί κακό, το 4% ότι τους εξανάγκασαν να κάνουν πράγματα που δεν ήθελαν κι άλλο ένα 4% παραδέχονται ότι τους καταστρέφουν προσωπικά αντικείμενα εκ προθέσεως.

4ος μύθος: Οι θύτες είναι πάντα μεγαλόσωμοι

Λάθος. Το φυσικό σθένος δεν παίζει κανέναν ρόλο όταν αναφερόμαστε σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού. Συχνά οι θύτες εκδηλώνουν επιθετικότητα στην προσπάθειά τους να αντισταθμίσουν πιθανές φυσικές μειονεξίες ή χαμηλή αυτοπεποίθηση. Ο σχολικός εκφοβισμός έχει ψυχολογική βάση και ως εκ τούτου ο όγκος του θύτη δεν παίζει ρόλο.

5ος μύθος: Υπάρχει μόνο ένα τρόπος για να αντιμετωπιστεί ο σχολικός εκφοβισμός. «Οφθαλμός αντί οφθαλμού»

Λάθος. Η βία παράγει βία. Επίσης αξίζει να θυμόμαστε ότι κάθε επεισόδιο ενδοσχολικής βίας είναι

διαφορετικό και χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης. Θα μπορούσαμε ωστόσο να πούμε ότι το δίπτυχο: μοιράζομαι το περιστατικό με έναν ενήλικα – αγνοώ τον θύτη, τις περισσότερες φορές λειτουργεί αποτελεσματικά.

6ος μύθος: Οι θύτες προέρχονται από ανώτερα κοινωνικά στρώματα

Λάθος. Αν λάβουμε υπ’ όψη μας το γεγονός ότι τα παιδιά που εκφοβίζουν αναζητούν κοινωνική αναγνώριση και κοινωνική δύναμη, αυτό δεν συνάδει με την εικόνα του ευκατάστατου θύτη που χαίρει κοινωνικής αναγνώρισης έτσι και αλλιώς εντός και εκτός σχολείου.

7ος μύθος: Η στάση των γονέων απέναντι στους «άλλους» δεν επηρεάζουν καθόλου τα παιδιά τους

Λάθος. Εμείς οι γονείς πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι λέμε μέσα στο σπίτι και πως αυτό το μεταφράζουν τα παιδιά μας. Σχόλια ρατσιστικά και σεξιστικά  μεταφράζονται από τα παιδιά μας ότι «κάποιοι άνθρωποι αξίζουν περισσότερο από άλλους» και ως εκ τούτου επιβραβεύουν και δικαιολογούν εμμέσως πλην σαφώς τον θυμό και την επιθετικότητα απέναντι σε συμμαθητές τους.

8ος μύθος: Αν το παιδί σας είναι το θύμα, συζητήστε με τους γονείς του θύτη

Λάθος. Συνήθως τέτοιου είδους συζητήσεις δεν οδηγούν πουθενά. Αντ’ αυτού μιλήστε με τον διευθυντή και τον δάσκαλο του παιδιού σας και μαζί αποφασίστε το επόμενο βήμα.

9ος μύθος: Τα αγόρια είναι πιο πιθανό να γίνουν θύματα σχολικού εκφοβισμού

Λάθος. έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2007 στην Αμερική έδειξε ότι το 34% των θυμάτων είναι κορίτσια ενώ το 31%  είναι αγόρια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το προφίλ του αγοριού θύτη σε σχέση με το κορίτσι θύτη. Έτσι, ενώ τα αγόρια επιλέγουν πιο άμεσους τρόπους εκφοβισμού (σπρωξίματα, κλοτσιές, βρισιές κ.τ.λ.), τα κορίτσια επιλέγουν πιο έμμεσους τρόπους όπως π.χ. διαδίδουν φήμες, απειλούν, προσβάλουν.

10ος μύθος: Ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι η αφετηρία για άλλες μορφές εκφοβισμού

Λάθος. Συνήθως ο εκφοβισμός ξεκινάει πρόσωπο με πρόσωπο στο σχολικό περιβάλλον και αργότερα μεταφέρεται στο διαδίκτυο με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλα ψηφιακά μέσα. Ενισχύστε επομένως το παιδί σας στο να σας μεταφέρει περιστατικά σχολικού εκφοβισμού ακόμη και αν αυτά δεν αφορούν το ίδιο το παιδί σας, προκειμένου αυτά να μην περάσουν στο επόμενο στάδιο που είναι το διαδίκτυο.

11ος μύθος: Οι γονείς είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι των παιδιών

Λάθος. Πολύ συχνά οι γονείς δεν δίνουν σημασία στα παράπονα των παιδιών τους, ότι για παράδειγμα παρενοχλήθηκαν στο σχολείο. Τους λένε να σταματήσουν την κλάψα και να μην καρφώνουν συμμαθητές τους. Ο μόνος τρόπος για να σταματήσουν τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού είναι οι γονείς να παίξουν έναν ενεργητικό ρόλο αρχικά δίνοντας προσοχή σε ό,τι μεταφέρουν τα παιδιά από το σχολείο. Πρέπει επίσης να διαχειρίζονται την επιθετικότητα των παιδιών τους και να μην ανέχονται καμία επιθετική συμπεριφορά εντός και εκτός σπιτιού. Οι γονείς των θυμάτων από την άλλη πρέπει να τους εξηγούν στα παιδιά-θύματα ότι αυτά δεν φταίνε σε κάτι και ότι επί της ουσίας οι θύτες βλάπτουν πάνω απ’ όλα τον εαυτό τους.

12ος μύθος: Το σχολείο δεν φέρει καμία ευθύνη για τα περιστατικά βίας

Λάθος. Ο σχολικός εκφοβισμός θεωρείται ένα φλέγον θέμα παγκοσμίως και τα σχολεία πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, όχι αποκρύπτοντας τέτοια περιστατικά αλλά φέρνοντάς τα στην επιφάνεια. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα σοβαρό θέμα και απαιτεί σοβαρότητα από όλα τα πλαίσια: σχολικό, οικογενειακό, φιλικό.

13ος μύθος: Στο σχολικό εκφοβισμό ο θύτης εκφοβίζει το θύμα απουσία άλλων παιδιών

Λάθος. Βάσει ερευνών, 4 στα 5 περιστατικά εκφοβισμού διαδραματίζονται παρουσία άλλων παιδιών. Τα παιδιά παρατηρούν το γεγονός και συχνά ενισχύουν θετικά τον θύτη είτε με τη σιωπή τους, είτε με την προσοχή που του δίνουν την ώρα που εκφοβίζει ένα παιδί. Οι έρευνες επίσης αναφέρουν ότι αρκετοί από τους παρατηρητές συχνά συμμετέχουν στο περιστατικό εκφοβισμού με περιπαιχτικά σχόλια και γέλια εις βάρος του παιδιού θύματος.

Διαδυκτιακές πηγές:

• http://www.greatschools.org/parenting/bullying/slideshows/3098-10-bullying-myths.gs?page=7
• http://www.hamogelo.gr/4-1/1833/Ekfobismos–mythoi-koi-pragmatikothta
• http://www.abc2news.com/news/education/biggest-facts-and-myths-about-bullying

Πηγή: https://vukentra.com/?p=20557