Το κοινωνικό έργο του αγίου Ιωάννου
του Χρυσοστόμου
και η σύγχρονη κοινωνική –
φιλανθρωπική δράση της Εκκλησίας
|
Αρχιμ.
Θεοφίλου Λεμοντζή Δρ. Θ.
Ο άγιος Ιωάννης
ο Χρυσόστομος είναι ένας από τους μεγαλύτερους Πατέρες της Εκκλησίας, όντας
λαμπρό υπόδειγμα πλήρους και ολοκληρωτικής αφιερώσεως στην ποιμαντική διακονία
του λαού του Θεού. Ιεράρχης με ασυνήθιστες πνευματικές ικανότητες, με
ακατάβλητο ψυχικό σθένος και με πλούσια και εμφανή τα χαρίσματα της Θείας
Πρόνοιας ήταν επόμενο να διακριθεί ως εξέχουσα προσωπικότητα στη χορεία των
μεγάλων Πατέρων που κοσμούν το στερέωμα της Εκκλησίας [1]...
Γεννήθηκε στην
Αντιόχεια το 344 μ.Χ. Ο πατέρας του, Σεκούνδος, δημόσιος λειτουργός υψηλού
βαθμού στην αυτοκρατορική υπηρεσία, άφησε χήρα την εικοσαετή σύζυγό του, Ανθούσα,
λίγο μετά τη γέννηση του γιου τους. Η ευσεβής Ανθούσα, ελληνικής καταγωγής,
αποφάσισε να αφοσιωθεί στην εκπαίδευση του γιου της. Ο Ιωάννης σπούδασε
φιλοσοφία και ρητορική. Μαθήτευσε δίπλα στον περίφημο ρήτορα Λιβάνιο και ο
ίδιος άσκησε την τέχνη της ρητορικής στα δικαστήρια μέχρι τον θάνατο της
μητέρας του οπότε και αναχώρησε για την έρημο ως μοναχός. Το 381 χειροτονήθηκε
διάκονος και το 386 πρεσβύτερος.
Το μεγάλο χάρισμα του αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου και το κύριο γνώρισμά του ήταν η ευγλωττία του. Έγινε γνωστός σε όλους για τη ρητορική του δεινότητα. Η φήμη του ξεπέρασε τα όρια της Αντιόχειας και διαδόθηκε παντού. Το 397 η αυτοκρατορική αυλή τον επέλεξε ως αρχιεπίσκοπο της Κωνσταντινούπολης και χειροτονήθηκε το 398. Κατά τη διάρκεια των έξι ετών της ποιμαντορικής του διακονίας εργάστηκε με όλες του τις δυνάμεις, διδάσκοντας το λαό και ποιμαίνοντας την Εκκλησία. Αλλά ο άγιος Ιωάννης δεν ήταν από τους ανθρώπους που συμβιβάζονται με το κακό, κι είχε να παλέψει τότε με πολλά κακά, εκκλησιαστικά και πολιτικά [2]. Στο πλαίσιο αυτό της υψηλής διακονίας και ευθύνης του και προκειμένου να ανταποκριθεί στην ιερατική αποστολή του δεν εδίστασε να έλθει σε σύγκρουση με το κατεστημένο της εποχής του, κάτι όμως που στοίχισε όχι μόνο την απομάκρυνσή του από τον αρχιερατικό θρόνο, αλλά και την εξορία. Οι δραστηριότητες του αρχιεπισκόπου ενόχλησαν μια μερίδα του κλήρου, που είχε ελεγχθεί για εκκλησιαστικές αυθαιρεσίες, καθώς και την φιλόδοξη αυτοκράτειρα Ευδοξία. Η Ευδοξία ενοχλήθηκε από τη θαρραλέα κριτική των αυθαιρεσιών της από τον αρχιεπίσκοπο και οργισμένη με τα λόγια του Χρυσοστόμου ζήτησε από τον σύζυγό της Αρκάδιο να λάβει μέτρα εναντίον του [3]. Θλιβερά γεγονότα οδήγησαν στην καθαίρεσή του από το αρχιεπισκοπικό αξίωμα το 404 στη σύνοδο της Δρυός κι εξορίστηκε [4]. Εκοιμήθη στα Κόμανα του Πόντου κατά τη διάρκεια της δεύτερης εξορίας του, στις 14 Σεπτεμβρίου 407. Επειδή όμως η ημερομηνία αυτή συμπίπτει με τη μεγάλη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, η μνήμη του μετατίθεται στις 13 Νοεμβρίου [5].
Ο άγιος Ιωάννης, λίγα χρόνια μετά το θάνατό του, ονομάσθηκε Χρυσόστομος εξαιτίας της μεγάλης
Το μεγάλο χάρισμα του αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου και το κύριο γνώρισμά του ήταν η ευγλωττία του. Έγινε γνωστός σε όλους για τη ρητορική του δεινότητα. Η φήμη του ξεπέρασε τα όρια της Αντιόχειας και διαδόθηκε παντού. Το 397 η αυτοκρατορική αυλή τον επέλεξε ως αρχιεπίσκοπο της Κωνσταντινούπολης και χειροτονήθηκε το 398. Κατά τη διάρκεια των έξι ετών της ποιμαντορικής του διακονίας εργάστηκε με όλες του τις δυνάμεις, διδάσκοντας το λαό και ποιμαίνοντας την Εκκλησία. Αλλά ο άγιος Ιωάννης δεν ήταν από τους ανθρώπους που συμβιβάζονται με το κακό, κι είχε να παλέψει τότε με πολλά κακά, εκκλησιαστικά και πολιτικά [2]. Στο πλαίσιο αυτό της υψηλής διακονίας και ευθύνης του και προκειμένου να ανταποκριθεί στην ιερατική αποστολή του δεν εδίστασε να έλθει σε σύγκρουση με το κατεστημένο της εποχής του, κάτι όμως που στοίχισε όχι μόνο την απομάκρυνσή του από τον αρχιερατικό θρόνο, αλλά και την εξορία. Οι δραστηριότητες του αρχιεπισκόπου ενόχλησαν μια μερίδα του κλήρου, που είχε ελεγχθεί για εκκλησιαστικές αυθαιρεσίες, καθώς και την φιλόδοξη αυτοκράτειρα Ευδοξία. Η Ευδοξία ενοχλήθηκε από τη θαρραλέα κριτική των αυθαιρεσιών της από τον αρχιεπίσκοπο και οργισμένη με τα λόγια του Χρυσοστόμου ζήτησε από τον σύζυγό της Αρκάδιο να λάβει μέτρα εναντίον του [3]. Θλιβερά γεγονότα οδήγησαν στην καθαίρεσή του από το αρχιεπισκοπικό αξίωμα το 404 στη σύνοδο της Δρυός κι εξορίστηκε [4]. Εκοιμήθη στα Κόμανα του Πόντου κατά τη διάρκεια της δεύτερης εξορίας του, στις 14 Σεπτεμβρίου 407. Επειδή όμως η ημερομηνία αυτή συμπίπτει με τη μεγάλη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, η μνήμη του μετατίθεται στις 13 Νοεμβρίου [5].
Ο άγιος Ιωάννης, λίγα χρόνια μετά το θάνατό του, ονομάσθηκε Χρυσόστομος εξαιτίας της μεγάλης