Μαθήματα Βιοηθικής - Κλωνοποίηση: Βιοηθική και Θεολογική προσέγγιση

Μαθήματα Βιοηθικής
Κλωνοποίηση: Βιοηθική και Θεολογική προσέγγιση

Η κλωνοποίηση είναι ένα από τα πλέον πολυσυζητημένα βιοηθικά θέματα. Oι περισσότεροι άνθρωποι όταν σκέπτονται την κλωνοποίηση τη συσχετίζουν με τη δημιουργία ενός νέου παιδιού ή ζώου, το οποίο θα είναι πιστό αντίγραφο του πρωτοτύπου του. Αυτή όμως δεν αφορά μόνο τους ζωικούς αλλά και τους φυτικούς οργανισμούς. Η κλωνοποίηση θα μπορούσε να οριστεί ως: «η λήψη γενετικού υλικού από έναν και μόνο οργανισμό και η χρήση του για τη δημιουργία ενός γενετικά πανομοιότυπου οργανισμού χωρίς τη μεσολάβηση της διαδικασίας αναπαραγωγής». Η μέθοδος αυτή που μας θυμίζει την παραγωγή φωτοαντιγράφων στα φωτοτυπικά μηχανήματα εφαρμόζεται σε φυτικούς και ζωικούς οργανισμούς με σκοπό τη γενετική τους βελτίωση (ευγονική). Από ένα μόνο βελτιωμένο άτομο υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργηθεί μια σειρά οργανισμών με τα ίδια επιθυμητά χαρακτηριστικά.

Τα είδη κλωνοποίησης είναι κυρίως:

Α. Η αναπαραγωγική κλωνοποίηση, που είναι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε ένα νέο άτομο γενετικά πανομοιότυπο – αντίγραφο δηλαδή του ατόμου που δίνει το DNA. 

Β. Η λεγόμενη «θεραπευτική κλωνοποίηση», με την οποία δημιουργούμε πρώιμα «έμβρυα - κλώνους» ώστε να παράγουμε όργανα και ιστούς για θεραπευτικούς σκοπούς.

Κλωνοποίηση: Βιοηθική και Θεολογική προσέγγιση

Αρκετοί επιστήμονες, μέσα από τις μεθόδους της κλωνοποίησης στοχεύουν μεταξύ των άλλων, να θεραπεύσουν ανίατες ασθένειες, να επαναφέρουν στη ζωή ζώα που έχουν εξαφανιστεί πριν από χιλιάδες χρόνια, να δημιουργήσουν πιστά αντίγραφα ανθρώπων ή να δημιουργήσουν ανθρώπους με επιλεγμένα χαρακτηριστικά και έπειτα να τους κλωνοποιήσουν σε πολλά αντίγραφα… Πολλές από τις δυνητικές εφαρμογές της κλωνοποίησης προσκρούουν στις πλέον θεμελιώδεις ηθικές αξίες της κοινωνίας μας και εγείρουν πλείστα ηθικά, νομικά και θεολογικά προβλήματα.

Ορισμένοι αντιμετωπίζουν όλα τα παραπάνω ως μία μεγάλη τεχνολογική και ιατρική πρόοδο για τη θεραπεία των ανίατων ασθενειών, ενώ άλλοι ανησυχούν και θεωρούν αυτές τις εφαρμογές ως μία ανεύθυνη χρήση όχι μόνο της επιστήμης, αλλά και της ίδιας της ανθρώπινης ζωής και επισημαίνουν τους κίνδυνους που ελλοχεύουν από την αλόγιστη χρήση της. Εξάλλου δεν πρέπει να λησμονούμε πως ό,τι είναι επιστημονικά εντυπωσιακό δε σημαίνει κατ΄ ανάγκη ότι είναι και ηθικά αποδεκτό.

Στο παρόν διαδικτυακό μάθημα έχετε τη δυνατότητα μέσα από την αρχική μας παρουσίαση (PowerPoint) να εισαχθείτε στο βιοηθικό και θεολογικό προβληματισμό για το ζήτημα της κλωνοποίησης. Έπειτα για περισσότερη εμβάθυνση και μελέτη προτείνουμε διαφορά σχετικά άρθρα, βίντεο και ταινίες. Τέλος, υπάρχουν και ορισμένες online ασκήσεις για περισσότερη εμπέδωση και ανατροφοδότηση. Οι παραπάνω ασκήσεις δημιουργήθηκαν με βάση το υλικό του παρόντος μαθήματος και κυρίως της αρχικής μας παρουσίασης:

Επίσης, εφόσον το επιθυμείτε, πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο: Κλωνοποίηση: Βιοηθικήκαι Θεολογική προσέγγιση μπορείτε να ανοίξετε την παρουσίαση σε μορφή pdf.  Έπειτα αφού ανοίξει, πατώντας πάνω δεξιά το αντίστοιχο εικονίδιο για τη λήψη μπορείτε να την κατεβάσετε σε μορφή PowerPoint και να την αποθηκεύσετε στον υπολογιστή σας

Προτεινόμενα βίντεο

Μαθήματα Βιοηθικής

 Κλωνοποίηση: Βιοηθική και Θεολογική προσέγγιση

 

Κλώνος - Clone (Ντοκιμαντέρ)  -μεταγλωττισμένο ντοκιμαντέρ για την κλωνοποίηση (Αξίζει ιδιαίτερα να το δείτε) 

Κλωνοποίηση – εκπαιδευτικό βίντεο 

Τι θα συνέβαινε αν κλωνοποιούσατε τον εαυτό σας; - animation (στα αγγλικά χωρίς ελληνικούς υπότιτλους) 

Μαμούθ για κλωνοποίηση 

Η χρήση της κλωνοποίησης και των βλαστοκυττάρων για την αναζωογόνηση της ζωής 

K

Προτεινόμενα άρθρα 

 

Τι είναι η κλωνοποίηση; 

Θεραπευτική κλωνοποίηση: μια εκπληκτική πρόκληση 

Απαράδεκτη η αναπαραγωγική κλωνοποίηση 

Οι γενετικές τεχνικές και η αυτοσυνείδηση του ανθρώπου - Jürgen Habermas 

Ντόλι, το πρώτο κλωνοποιηµένο πρόβατο 

Όσα φέρνει η κλωνοποίηση... 

Η κλωνοποίηση του ανθρώπου παραβιάζει τη φύση; 

Ηθική και Κλωνοποίηση: Αντιρρήσεις ηθικής τάξης στα κινεζικά πειράματα 

Μετά την κλωνοποίηση των πρώτων μαϊμούδων είμαστε πιο κοντά στην ανθρώπινη κλωνοποίηση; 

Κλωνοποίηση αστυνομικού σκύλου για να μειωθεί ο χρόνος εκπαίδευσης στην Κίνα

 

Online Ασκήσεις εμπέδωσης - ανατροφοδότησης 

Στους παρακάτω συνδέσμους υπάρχουν πέντε online ασκήσεις οι οποίες σχετίζονται με το θέμα της
κλωνοποίησης. Οι ασκήσεις αυτές έχουν ως στόχο την περαιτέρω εμπέδωση και ανατροφοδότηση του παρόντος μαθήματος.

Ερωτήσεις «πολλαπλής επιλογής» - Κλωνοποίηση: Βιοηθικήκαι Θεολογική προσέγγιση – (διαδικτυακή άσκηση του τύπου «πολλαπλής επιλογής»)

Online Σταυρόλεξο- Κλωνοποίηση:Βιοηθική και Θεολογική προσέγγιση 

Ερωτήσεις αντιστοίχησηςή σύζευξης - Κλωνοποίηση:Βιοηθική και Θεολογική προσέγγιση  (διαδικτυακήάσκηση του τύπου «αντιστοίχησης ή σύζευξής») 

Άσκηση συμπλήρωσης κενών- Κλωνοποίηση: Βιοηθικήκαι Θεολογική προσέγγιση (διαδικτυακή άσκηση του τύπου «συμπλήρωσης κενών») 

Ερωτήσεις σωστού λάθους - Κλωνοποίηση: Βιοηθική και Θεολογικήπροσέγγιση – (διαδικτυακή άσκηση του τύπου «σωστού – λάθους»)

Bioethics and Cinema: Cloning 

     Το Νησί (The Island)

 Μια ταινία για την αναπαραγωγική κλωνοποίηση

Θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, αμερικανικής παραγωγής 2005. Σκηνοθεσία Μάικλ Μπέι με τους: Γιούαν Μακ Γκρέγκορ, Σκάρλετ Γιόχανσον, Σον Μπιν Διάρκεια: 136'

Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, οι πλούσιοι έχουν τη δυνατότητα να κλωνοποιούν τους εαυτούς τους! Έτσι καταφέρνουν να εξασφαλίσουν τον πλέον εγγυημένο τρόπο αντικατάστασης των οργάνων τους, όποτε αυτό είναι αναγκαίο. Ένα επίτευγμα της Ιατρικής τόσο εντυπωσιακό όσο και μακάβριο αφού οι κλώνοι είναι στην πραγματικότητα κανονικοί άνθρωποι με συνείδηση και συναισθήματα. Όμως κάποια στιγμή θα δολοφονηθούν για χάρη του «πρωτότυπου μοντέλου».

Οι κλώνοι ζουν μέσα σε μια διαρκή πλάνη. Έγκλειστοι σε ένα ασφυκτικά ελεγχόμενο περιβάλλον, σωστό οχυρό, πιστεύουν πως ο υπόλοιπος πλανήτης έχει μολυνθεί ανεπανόρθωτα ενώ όλοι τους τρέφουν μια μόνο ελπίδα: να φτάσει η στιγμή που θα κληρωθούν για να μεταβούν στο Νησί, το μοναδικό μέρος στη Γη, μετά το περιφραγμένο οχυρό τους, που είναι ακόμη αμόλυντο. Μόνο που εκεί μεταφέρονται μόνο και μόνο για να... αντιμετωπίσουν τον θάνατό τους.

Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο Λίνκολν Εξ – Έκο, ένας ανήσυχος χαρακτήρας που, κάποια στιγμή, αντιλαμβάνεται πως κάτι δεν πάει καλά. Η ανακάλυψη της φρικτής αλήθειας θα αναγκάσει τον ίδιο και τη συγκρατούμενή του, Τζόρνταν 2 Ντέλτα, να πραγματοποιήσουν το απίθανο: να δραπετεύσουν από τις εγκαταστάσεις, να αποκαλύψουν την αλήθεια στους συνανθρώπους τους και να συναντήσουν τελικά τους δημιουργούς τους προσπαθώντας να βάλουν τέλος στον εφιάλτη. Μια κούρσα ενάντια στον Χρόνο ξεκινά ενώ οι διώκτες τους, αμείλικτοι και θανάσιμοι, θα κάνουν τα πάντα για να τους βγάλουν από τη μέση...

Πηγές:

http://m.ishow.gr/production/245016/the-island
https://www.athinorama.gr/cinema/movie/to_nisi-1007652.html
https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=If5CIJHqWgo

The boys from Brazil 
Ανθρωποκυνηγητό σε δύο ηπείρους - 1978

H κλωνοποίηση του Χίτλερ…

The boys from Brazil

Ταινία θρίλερ, άγγλο-αμερικανικής παραγωγής, σε σκηνοθεσία του Franklin J. Schaffner. Πρωταγωνιστούν οι Gregory Peck και Laurence Olivier ενώ σε υποστηρικτικούς ρόλους εμφανίζονται οι James Mason,, Lilli Palmer, Uta Hagen και ο Steve Guttenberg. Το σενάριο βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Ira Levin.

Η υπόθεση
 
Ο Gregory Peck ενσαρκώνει τον διαβόητο Δρ Μένγκελε, ο οποίος, ενόσω κρύβεται στη Νότια Αμερική, σχεδιάζει ταυτόχρονα την έναρξη του τέταρτου Ράιχ με τη βοήθεια πρώην συνεργατών του. 

Στα σχέδια του προσπαθεί να βάλει τέλος ο Έζρα Λίμπερμαν, ρόλος στον οποίον εμφανίζεται ο Laurence Olivier. Στην πορεία της ταινίας αποκαλύπτεται ότι ο Μένγκελε έχει δημιουργήσει 95 κλώνους του Χίτλερ τους οποίους μέσω κλινικών αναπαραγωγής έχει διανείμει σε διαφορετικές οικογένειες (με παρόμοια χαρακτηριστικά) ανά τον κόσμο. Σκοπός του ίδιου και των οπαδών του είναι να αναδημιουργήσουν την παιδική ηλικία του Χίτλερ για τα 95, νεαρά πλέον, αγόρια ώστε κάποιο απ’ αυτά να εξελιχθεί σε όσο το δυνατό πιο πιστό αντίγραφο του Χίτλερ και να ηγηθεί της προσπάθειας ανασύνταξης του ναζιστικού κόμματος. Στην κορύφωση της ταινίας ο Λίμπερμαν αντιμετωπίζει τον Μένγκελε στο σπίτι ενός εκ των εφήβων κλώνων...

Το βασικό σεναριακό εύρημα στην ταινία The boys from Brazil είναι η δημιουργία ανθρώπινων κλώνων από κύτταρα του αίματος ενός αρχικού ατόμου (στην προκειμένη περίπτωση ο Χίτλερ). Σε μια σκηνή του έργου ένας από τους βασικούς χαρακτήρες (ο Λίμπερμαν) αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες για το θέμα της κλωνοποίησης καταλήγει να συζητά επί του θέματος μ’ έναν καθηγητή βιολογίας. Ο καθηγητής δε σχετίζεται με την πλοκή της υπόθεσης και ο μοναδικός λόγος εμφάνισης του στην ταινία είναι να παρουσιάσει στον πρωταγωνιστή (συνάμα και στο κοινό) τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει κλωνοποίηση ανθρώπων και κατά πόσο δυνατό είναι αυτή με επιτευχθεί με την τεχνολογία της εποχής. Σε αυτό το πλαίσιο ο χαρακτήρας του καθηγητή απαντά στις ερωτήσεις που του θέτει ο Λίμπερμαν και συνέχεια του δείχνει ένα φιλμ που περιγράφει τη μεταμόσχευση ενός πυρήνα σ’ ένα κύτταρο. Η αφήγηση που συνοδεύει το φιλμ εξηγεί με σαφήνεια τα βήματα της διαδικασίας της κλωνοποίησης.  

Πηγή:http://mde-didaktiki.biol.uoa.gr/mde9/spanou/index4.html

The 6th day 

Σκηνοθεσία: Roger Spottiswoode. Πρωταγωνιστούν: Arnold Schwarzenegger, Tony Goldwyn, Robert Duvall, Michael Rapaport, Sarah Wynter - Διάρκεια 130' 

Η ταινία προσεγγίζει το "καυτό" θέμα της κλωνοποίησης, τις συνέπειες της αυθαίρετης χρήσης της και τα ανακύπτοντα ηθικά διλήμματα. Η υπόθεση της ταινίας διαδραματίζεται στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, όπου τα αυτοκίνητα αυτοκινούνται, τα βοοειδή, τα ψάρια, ακόμα και τα κατοικίδιά σας μπορούν να κλωνοποιηθούν.

Παρόλα αυτά η κλωνοποίηση ανθρώπων είναι παράνομη. Μέχρι τη στιγμή που ο οικογενειάρχης Adam Gibson (Arnold Schwarzenegger) γυρνώντας μια μέρα στο σπίτι του ανακαλύπτει έναν κλώνο να τον έχει αντικαταστήσει. Μακριά πλέον από την οικογένεια του βρίσκεται σε ένα δύσκολο κόσμο, όντας υποχρεωμένος να σώσει όχι μόνο τον εαυτό του, αλλά και την οικογένειά του, από του δολοφόνους που τους καταδιώκουν για να καλύψουν το μυστικό τους. Επιπλέον θα πρέπει να ανακαλύψει ποιος κρύβεται πίσω από τα τρομερά πράγματα που του συμβαίνουν.

Πηγή: http://www.cinemanews.gr/v5/movies.php?n=79 

Επιμέλεια ανάρτησης

Καραμαλάκης Εμμανουήλ – Εκπαιδευτικός
MSc στην Παιδαγωγική – MSc στη Βιοηθική