Η Ολισθηρή Πλαγιά Αντιμέτωπη με τον Εαυτό της

Slippery Slope

του Ευάγγελου Δ. Πρωτοπαπαδάκη

Φαίνεται πως αποτελεί αναπόδραστη μοίρα κάθε φιλοσοφικού συστήματος, ανεξάρτητα από τις προθέσεις και την ικανότητα των θεμελιωτών του, να ακολουθεί την τύχη κάθε ζωντανού οργανισμού. Αφού αναπτυχθεί φθάνει στην ακμή του και κατόπιν, ύστερα από μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα –κάτι που εξαρτάται από την λειτουργικότητα και την οξύτητά του, μετατρέπεται σε διανοητικό –τροποντινά– απολίθωμα, κατάλληλο μόνο για βιβλιογραφική επισήμανση και αναφορά. Τα μεγάλα, βεβαίως, φιλοσοφικά συστήματα και αυτά που έχουν να πουν περισσότερα πράγματα από άλλα, διατηρούνται στον χρόνο κάπως περισσότερο είτε αυτούσια, είτε μέσω της επιρροής που ασκούν σε μεταγενέστερους διανοητές και στην γενικότερη πορεία του φιλοσοφικού γίγνεσθαι. Ο σισύφειος αυτός αγώνας συνιστά τον σταυρό αλλά και την ευλογία της φιλοσοφίας και των κλάδων της, αφού, όσο μάταιη και αν παρουσιάζει την προσπάθεια της ανθρώπινης σκέψης να συλλάβει και να περιγράψει την πραγματικότητα, παράλληλα αποτελεί εγγύηση διαρκούς πνευματικής νιότης.

Θα ήταν, ενδεχομένως, ανεπίτρεπτα αλαζονικό εκ μέρους του φιλοσόφου να προσδοκά πως έχει κατακτήσει την αλήθεια στο σύνολό της και με τρόπο τέτοιο ο οποίος θα εξασφαλίσει το τέλος της ιστορίας της φιλοσοφίας. Αυτό στο οποίο μπορεί μόνο να ελπίζει, είναι πως θα συλλάβει μια πτυχή της αλήθειας και πως αυτή του η σύλληψη θα διατηρηθεί ως παρακαταθήκη για τους ανθρώπους του μέλλοντος. Ακόμη ευτυχέστερη είναι η περίπτωση του διανοήματος το οποίο γίνεται σημείο αναφοράς και καθορίζει τα μέλλοντα είτε κατά συμμόρφωση είτε κατ’ αντίθεση. Αν όλα τα παραπάνω περιγράφουν την πραγματικότητα, οι περιπτώσεις των J. Bentham και J. S. Mill είναι από τις πλέον ευτυχείς στην ιστορία της ηθικής φιλοσοφίας.

Ο ωφελιμισμός, το πνευματικό τέκνο των δύο φιλοσόφων, επιβιώνει ήδη επί δυόμισι αιώνες. Παρότι το γόητρό του έχει τρωθεί επιστημονικά και οι βασικές του αρχές έχουν φιλοσοφικά εκπέσει[1], η διείσδυσή του στην κοινωνία παραμένει εξαιρετικά σημαντική και επίμονη. Η πραγματικότητα αυτή δεν πρέπει να εκληφθεί μόνο ως έκφραση ευγνωμοσύνης των ανθρώπων προς ένα σύστημα το οποίο επιδίωξε το συγκεκριμένο και μετρήσιμο έναντι των αφηρημένων γενικών αρχών και των ασαφών ηθικών επιταγών. Είναι, παράλληλα, και ο πολιτικός χαρακτήρας του διανοήματος. Η απαίτηση των Bentham και Mill για

Η αντιμετώπιση του θανάτου

Σταυρώση του Χριστού

του Αγίου Ιωάννου του Χρυσόστομου

Πολλά πράγματα θέλουμε να μαθαίνουμε και να κατανοούμε, προπαντός όμως τον καιρό που θα γίνει η συντέλεια του κόσμου. Ο απόστολος Παύλος, για να περιορίσει την άκαιρη αυτή πολυπραγμοσύνη μας, γράφει σε μιαν επιστολή του: «Σχετικά με το χρόνο του ερχομού του Κυρίου, αδελφοί, δεν χρειάζεται να σας γράψω, γιατί κι εσείς το ξέρετε πολύ καλά, ότι η ημέρα του Κυρίου θα έρθει απροειδοποίητα, όπως ο κλέφτης τη νύχτα» ^{(Α' Θεσ. 5:1-2)}.

Τι θα κερδίσουμε, δηλαδή, αν γνωρίζουμε πότε θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού; Πέστε μου. Ας υποθέσουμε ότι θα γίνει ύστερ' από είκοσι χρόνια ή τριάντα ή εκατό. Ποιά σημασία μπορεί να έχει αυτό για μας; Μήπως για τον καθένα μας η συντέλεια δεν έρχεται με το τέλος της ζωής του; Γιατί, λοιπόν, πονοκεφαλιάζεις και βασανίζεσαι για το τέλος του κόσμου; Δυστυχώς, όμως, όπως συμβαίνει και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, στις οποίες αδιαφορούμε για τα ζητήματα που μας αφορούν άμεσα και καταπιανόμαστε με τα ζητήματα των άλλων, παραμελούμε τις δικές μας υποθέσεις και φροντίζουμε για τις ξένες, έτσι και σε τούτη την περίπτωση• αντί ο καθένας μας να ενδιαφέρεται για το δικό του τέλος, θέλουμε να μάθουμε με λεπτομέρειες πώς και πότε θα έρθει το κοινό τέλος όλων μας.

Αν θέλετε να πληροφορηθείτε, γιατί είναι άγνωστο στον καθένα μας το τέλος της ζωής του και γιατί ο θάνατος έρχεται ξαφνικά, όπως ο κλέφτης τη νύχτα, θα σας το πω, καθώς μάλιστα νομίζω ότι σωστά

Δημιουργήθηκαν τα πρώτα υβριδικά έμβρυα βόρειου λευκού ρινόκερου

Λευκός Ρινόκερος

Επιστήμονες, χρησιμοποιώντας μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, δημιούργησαν στο εργαστήριό τους τα πρώτα στον κόσμο υβριδικά έμβρυα του βόρειου λευκού ρινόκερου, του θηλαστικού που κινδυνεύει περισσότερο από κάθε άλλο να εξαφανισθεί, καθώς έχουν απομείνει μόνο δύο ζώα του είδους του παγκοσμίως.

Το επίτευγμα δημιουργεί ελπίδες για διάσωση έστω των γονιδίων του βόρειου λευκού ρινόκερου, καθώς μετά τον πρόσφατο θάνατο του τελευταίου αρσενικού έχουν μείνει μόνο δύο θηλυκά σε όλο τον κόσμο.

Η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει χρησιμοποιηθεί ξανά στο παρελθόν σε μεγάλα θηλαστικά όπως άλογα, όμως τώρα για πρώτη φορά καλλιεργούνται με επιτυχία στο εργαστήριο έμβρυα μέχρι το στάδιο της βλαστοκύστης, δηλαδή ώριμα για εμφύτευση σε θηλυκό.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τόμας Χίλντεμπραντ του Ινστιτούτου Ζωολογικών Ερευνών Λάιμπνιτς του Βερολίνου και τον Τσέζαρε Γκάλι του του ιατρικού εργαστηρίου Avantea, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature Communication

Τα έμβρυα είναι υβριδικά, επειδή αποτελούν ένα υβρίδιο του λευκού ρινόκερου κι ενός στενά συγγενικού είδους ρινόκερου. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν κατεψυγμένα σπερματοζωάρια από πεθαμένους πια αρσενικούς βόρειους λευκούς ρινόκερους και, επειδή υπάρχουν ελάχιστα ωάρια από τα

Η προσωπικότητα του δασκάλου και το μάθημα των θρησκευτικών

Η σχέση δασκάλου – μαθητή

Σταμάτης Πορτελάνος Επίκουρος υπ. διορ. ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Ο δάσκαλος συνιστά κεφάλαιο για την κουλτούρα/παιδεία και τον πολιτισμό. Διαμορφώνει με το ρόλο του συνειδήσεις και προσωπικότητες. Η λέξη/έννοια δάσκαλος με τη ρίζα ασκ παραπέμπει σε μια άσκηση που υπόσχεται δόσιμο και διαλεκτική με την προσωπικότητα που διαθέτει, και το διδακτικό υλικό για την κοινωνικοποίηση του μαθητή και την κοινωνική πρόοδο. Διδάσκαλος σημαίνει ασκώ στο να δίνω («διδ-άσκαλος»). Δεν υπάρχει κάποια κοινότητα, επιστημονικός κλάδος, θρησκεία, επάγγελμα χωρίς δασκάλους. Ο δάσκαλος συμβουλεύει, κατευθύνει, απευθύνεται στο σύνολο της ανθρώπινης υπόστασης (νόηση, φαντασία, συναίσθημα, νευρικό σύστημα).
Ο δάσκαλος επιστρατεύει ό,τι έχει σαν εκπαιδευτικά μέσα, σωματικές και ψυχικές δυνάμεις για να διαμορφώσει την προσωπικότητα του μαθητή του. Οποιαδήποτε εκπαίδευση έχει το νόημα της καθοδήγησης. Για τον Ντάντε εκπαιδεύω σημαίνει καθοδηγώ ακόμη και εσφαλμένα, έστω και μέσα από τους παιδότοπους της κόλασης. Όσο διδάσκεται η αρετή, τόσο είναι διδακτή και η κακία, θεωρητικά και πρακτικά/βιωματικά με την προσωπικότητα του δασκάλου. 
Διδάσκω σημαίνει πως απλώνω το χέρι πάνω σε ό,τι ζωτικότερο υπάρχει σ’ ένα ανθρώπινο πλάσμα, στην ψυχή του. Ο δάσκαλος με το ρόλο και τη θέση του εισβάλλει στο πιο ενδόμυχο στοιχείο της ακεραιότητας ενός παιδιού. Σύμφωνα με τον Στάϊνερ «ο ζωντανός δάσκαλος παίρνει στα χέρια του ό,τι πιο ενδόμυχο έχουν οι μαθητές του, το εύθραυστο και εμπρηστικό των δυνατοτήτων τους», το αξιοποιεί για την ολοκλήρωσή τους. Διαχειρίζεται την ορμή και τη δυναμική τους για δημιουργικότητα και τη χαρά που προέρχεται απ’ αυτή. 
Ο οντολογικός πειρασμός στο ερώτημα σε τι στοχεύουμε με την εκπαίδευση ή την παιδεία εγείρεται όταν από την ολότητα της ανθρώπινης υπόστασης επιλεκτικά οδηγούμαστε στη μονομέρεια, δηλαδή εκπαιδεύουμε ένα από τα στοιχεία που συνθέτουν την ανθρώπινη φύση. Ο μονοενεργητισμός στην εκπαίδευση ως μονομερής άσκηση της διάνοιας κατά τη διδασκαλία (απομνημόνευση κ.ά.) αφαιρεί την καθολική παιδεία της ανθρώπινης υπόστασης (νου, φαντασία, συναίσθημα/λογιστικό, θυμικό, επιθυμητικό). 
Ο Αριστοτέλης θεωρεί ελλειπτική τη διανοητική ηθική εφόσον δεν συνδέεται με την πρακτική ηθική. Υπάρχουν πολλές παιδαγωγικές θεωρίες που προβάλλουν θεωρίες μάθησης και άσκησης αγωγής.

Ηθική του Καντ

Εμμανουήλ Καντ

Κίνητρα 

Ο Εμμανουήλ Καντ έβρισκε ενδιαφέρον το ερώτημα «Τι είναι ηθική πράξη;». Η απάντηση που έδωσε έχει παίξει σημαντικότατο ρόλο στη φιλοσοφία. Εδώ θα δώσω σε γενικές γραμμές τα κυριότερα χαρακτηριστικά της. 
Ο Καντ πίστευε ξεκάθαρα ότι ηθική πράξη είναι μια πράξη που πηγάζει από μια αίσθηση του καθήκοντος και όχι από προδιάθεση ή το συναίσθημα ή από την πιθανότητα κάποιου κέρδους για το άτομο που πράττει ηθικά. Αν λοιπόν, για παράδειγιια, δίνω χρήματα σε φιλανθρωπικές οργανώσεις επειδή νιώθω μια βαθιά συμπόνια για τους πάσχοντες, τότε, σύμφωνα με την άποψη του Καντ, η πράξη μου δεν είναι απαραίτητα ηθική: Αν η πράξη μου πηγάζει αποκλειστικά από αισθήματα συμπόνιας και όχι από την αίσθηση του καθήκοντος, τότε η πράξη μου δεν είναι ηθική. Ή διαφορετικά, αν δίνω χρήματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς επειδή πιστεύω ότι έτσι θα γίνω πιο αγαπητός στους φίλους μου, τότε και πάλι δεν πράττω ηθικά, αλλά επιδιώκω να κερδίσω κοινωνικό κύρος. 
Για τον Καντ λοιπόν το κίνητρο μιας πράξης ήταν πολύ σημαντικότερο από την ίδια την πράξη και τις συνέπειες της. Πίστευε ότι για να καταλάβεις αν η πράξη κάποιου ανθρώπου είναι ηθική ή

ΕΝΑ ΔΕΝΤΡΟ ΜΙΑ ΦΟΡΑ - THE BOY AND THE TREE

  

Ευγένιου Τριβιζά, «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία - Ένα δέντρο, μια φορά»

Το δέντρο 
 

THE BOY AND THE TREE

Σ' ένα άχαρο πεζοδρόμιο μιας πολύβουης πολιτείας ήταν κάποτε ένα άσχημο παραμελημένο δέντρο. Κανείς δεν το πρόσεχε. Κανείς δεν το φρόντιζε. Κανείς δεν του έδινε την παραμικρή σημασία. Τα φύλλα του είχαν μαραζώσει, είχαν πέσει από καιρό κι είχε απομείνει γυμνό, σκονισμένο και καχεκτικό.

Ποτέ δεν είχε γνωρίσει του δάσους τη δροσιά. Δεν είχαν κελαηδήσει ποτέ στα φύλλα του πουλιά, με δυσκολία να το άγγιζε πού και πού κάποια πονετική ηλιαχτίδα που γλιστρούσε στα κρυφά ανάμεσα στις μουντές και άχαρες πολυκατοικίες που το περιστοίχιζαν.

Οι περαστικοί διάβαιναν δίπλα του με αδιαφορία, βλοσυροί και βιαστικοί, χωρίς να του δίνουν καθόλου σημασία, μερικοί μάλιστα πετούσαν αποτσίγαρα, φλούδια από κάστανα και λερωμένα χαρτομάντηλα κι άλλοι φτύνανε στο χωμάτινο τετραγωνάκι γύρω από τη ρίζα του.

Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, κατάλαβε από κάτι μηχανικούς με σκούρες καμπαρντίνες και κρεμαστά

Ο βιονικός άνθρωπος είναι γεγονός

Ένας βιονικός άνδρας που έχει τεχνητά μέλη, συνθετικό αίμα και ρομποτικά άκρα παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι το λειτουργικό σύστημα που περιλαμβάνει καρδιά και πνεύμονες, το οποίο συμπληρώνεται με τεχνητό αίμα που περνά μέσα από ένα δαιδαλώδες δίκτυο αρτηριών. Το ρομπότ διαθέτει μία βιονική σπλήνα για να καθαρίζει το αίμα. Η ανθρωπόμορφη μηχανή κοστίζει περισσότερο από 600.000 Ευρώ. 

Οι παραγωγοί ενός τηλεοπτικού προγράμματος ήρθαν σε επαφή με τον δόκτορα Μπέρτολντ Μάγιερ, έναν χαρισματικό επιστήμονα από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και τον προσκάλεσαν να αναδημιουργήσει τον εαυτό του σε βιονική μορφή. Ο ίδιος είναι εδώ και πολλά χρόνια χρήστης προσθετικής τεχνολογίας. "Αυτό που μου αρέσει περισσότερο είναι το τεχνητό αίμα που κυκλοφορεί μέσα από αυτούς τους σωλήνες, γιατί είναι φτιαγμένο από νανοσωματίδια, που μπορούν να δεσμεύουν οξυγόνο, όπως κάνει και το κανονικό αίμα. Αλλά αυτό δεν είναι κανονικό αίμα, είναι νανοσωματίδια. Νόμιζα ότι όλα αυτά ήταν επιστημονική φαντασία, γι' αυτό και μου φάνηκαν όλα εντυπωσιακά. Με χαροποίησε το γεγονός επίσης ότι βρίσκονται πολύ κοντά σε ένα εμφυτευμένο τεχνητό νεφρό, που

«Εκκλησία και το πρόβλημα της ευθανασίας. Ιατρική ηθική και βιοηθική»

Αρχιεπίσκοπος  Χριστόδουλος

Αρχιεπίσκοπος  Χριστόδουλος

1/1/2002

Με γεμάτη την ψυχή μου με όλη την Αναστάσιμη χαρά που πλημμυρίζει και όλους τους Χριστιανούς βρίσκομαι και σήμερα στην Συμπρωτεύουσα μας τη Θεσσαλονίκη, στην ευσεβή αυτή και ένδοξη Πόλη του Αγίου Δημητρίου μετά του Μακαριωτάτου Μητροπολίτου Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας κ.κ. Σάββα, τον οποίο έχομε τη χαρά και την ευλογία να φιλοξενούμε αυτές τις ημέρες στην Πατρίδα μας. 

Βρισκόμαστε ανάμεσα σας για να συμμετάσχομε στο Επιστημονικό Συμπόσιο που έχει θέμα την ευθανασία, ένα πρόβλημα, όπως αναφέρεται και στον τίτλο της ομιλίας μου, το οποίο έχει παρουσιαστεί τελευταίως με πολύ έντονο τρόπο στην Οικουμένη. Αυτό λόγω του ότι πολλοί σε διάφορες χώρες την αντιμετωπίζουν θετικά και επί πλέον είναι γνωστό ότι άρχισε να εξελίσσεται σε επίσημη κρατική αντίληψη μετά και την πρόσφατη απόφαση της Ολλανδίας να ενεργοποιήσει τον νόμο περί ευθανασίας και την παρόμοια απόφαση που έλαβε πρόσφατα το Βέλγιο. 

Ο θάνατος χαρακτηρίζεται από τον υμνογράφο της νεκρωσίμου ακολουθίας και είναι ένα τραγικό σημείο στη ζωή του ανθρώπου. Γράφει: " Θρηνώ και οδύρομαι, όταν εννοήσω τον θάνατον και ίδω εν τοις τάφοις κειμένην την κατ' εικόνα Θεού πλασθείσαν ημίν ωραιότητα, άμορφον, άδοξον, μη έχουσα είδος. Ω του θαύματος! Τι το περί ημάς τούτο γέγονε μυστήριον; Πώς παρεδόθημεν τη φθορά και συνεζεύχθημεν τω θανάτω; Οντως Θεού προστάξει, ως γέγραπται, του παρέχοντος τοις μεταστάσι την ανάπαυσιν". Για να δώσει ο ίδιος ο υμνογράφος την απάντηση, που είναι και η απάντηση για κάθε Χριστιανό: " Ο θάνατος σου Κύριε αθανασίας γέγονε πρόξενος' ει μη εν μνήματι κατετέθης ουκ αν ο Παράδεισος ηνέωκτο". Και ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, ιδρυτής της Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης, όπως των Αθηνών και τόσων άλλων ακόμη στη Χώρα μας εξηγεί στους Κορινθίους ότι ο Κύριος μας κατήργησε τον θάνατο τον οποίο χαρακτηρίζει "έσχατο εχθρό για τον άνθρωπο" (Κορ. ιε' 26) και συνεχίζοντας το συλλογισμό του λέγει το γνωστό "εάν οι νεκροί δεν ανασταίνονται τότε ας φάμε κι ας πιούμε διότι αύριο θα πεθάνουμε" ( Κορ. ιε' 32). 

Γι' αυτό και η Εκκλησία μας συνεχώς προσεύχεται για να είναι των πιστών "Χριστιανά τα τέλη, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά". Αυτά που οι Χριστιανοί ονομάζομε "χριστιανά τέλη", όπως τα περιγράφει η ευχή της Εκκλησίας μας, για τους αρχαίους Ελληνες είχαν πάρει την ονομασία ευθανασία. Όπως είναι εύκολο κανείς να εννοήσει η ελληνική αυτή λέξη που έχει εξελιχθεί σε διεθνή όρο είναι σύνθετη και αποτελείται από το επίρρημα "ευ" ή το επικό "εϋ" που έχει τη σημασία του "καλός, ωραίος, γενναίος, ευγενής" και τη λέξη θάνατος. Η Αντιγόνη στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλέους ήταν αποφασισμένη "καλώς θανείν" ( Σοφοκλέους "Αντιγόνη" στ. 97), δηλαδή να πεθάνει έντιμα, και όχι ατιμασμένη μη θάβοντας τον αδελφό της Πολυνείκη. Το ίδιο ζητεί και ο Έκτορας από τον Αχιλλέα πριν από τη μονομαχία τους, να μην έχει "κακό θάνατο", όπως επί λέξει αναφέρεται στο πρωτότυπο κείμενο της Ιλιάδας του Ομήρου. Και όπως υπογραμμίζεται από τον Th. Potthoff στη διατριβή του "Η ευθανασία στην αρχαιότητα" ο όρος ευθανασία τότε δεν σήμαινε ποτέ το πρόωρο τέλος μιας αναξιοπαθούς ή μιας απελπισμένης και επώδυνης ζωής, δεν εξισωνόταν ποτέ με τη σημερινή έννοια της "βοηθείας προς τον θάνατο" ( βλ. σχ. και Αφρ. Αβαγιανού "Ευθάνατος θάνατος. Το καλώς θανείν στην αρχαία Ελλάδα" ( Ευθανασία, η σημαντική του "καλού" θανάτου, ΕΙΕ, Αθήνα 2000, σελ.31 κ.ε.). 

Σήμερα παραδεκτή γενικά είναι η αντίληψη ότι ευθανασία σημαίνει να θέσει ο γιατρός ή κάποιος άλλος τέλος στη ζωή ενός ασθενούς με άμεσο ή έμμεσο τρόπο για λόγους "συμπόνιας", "ανακούφισης από τους πόνους" ή για να ικανοποιηθεί η επιθυμία του ασθενούς και να έχει, όπως ονομάζεται, δήθεν "αξιοπρεπή θάνατο". 

Η θέση της Εκκλησίας 

Για την ευθανασία πάλι μιλώντας προ καιρού στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κραϊόβα Ρουμανίας είχα εξηγήσει ότι φτάσαμε να μιλάμε για αξιοπρέπεια στον θάνατο, ή για υποβοήθηση να

Η Ηθική των Μεταμοσχεύσεων

Μεταμοσχεύσεις οργάνων

του Άγγελου Αλεκόπουλου

Παρά τα θετικά αποτελέσματα και τις προσδοκίες για την παράταση της ανθρώπινης ζωής που υπόσχονται οι μεταμοσχεύσεις το επίτευγμα δε φαίνεται να είναι τελείως ανώδυνο από πλευράς ηθικής.

Από τη μια αναγνωρίζεται η απόλυτη ανάγκη να εξασφαλισθούν όργανα ζωντανά και υγιή, από την άλλη όμως διαφαίνεται και ο κίνδυνος, εν ονόματι αυτής ακριβώς της εξασφάλισης μοσχευμάτων, να δημιουργηθούν ηθικές παρεκτροπές, όπως είναι η ανακήρυξη των ανεγκέφαλων βρεφών ως νεκρών, η διακοπή της ζωής του δότη ή η επίσπευση του θανάτου του για την όσο το δυνατόν γίνεται ταχύτερη λήψη των μοσχευμάτων. Με δύο λόγια, στη φαντασία του απλού ανθρώπου, έχει δημιουργηθεί το φάσμα μιας ομάδας μεταμόσχευσης που «τριγυρίζει» πάνω από το σώμα ενός ετοιμοθάνατου, έτοιμη να αφαιρέσει ζωτικά όργανα πριν πραγματικά πεθάνει.^[1]

Γίνεται φανερό πόσο ασυμβίβαστη προς την Ορθόδοξη ανθρωπολογία είναι η μηχανιστική θεώρηση του ανθρώπου μέσα από την κοσμική ηθική της ιατρικής όπου αντιμετωπίζονται οι ιστοί και τα όργανα του ανθρώπινου σώματος ως  ανταλλακτικά μέσα. Οι ιστοί και τα όργανα δεν αποτελούν απλά υλικά ή εξαρτήματα κάποιας απρόσωπης μηχανής αλλά μέρη και συστατικά στοιχεία της ενιαίας και αδιαίρετης προσωπικής υπάρξεως .^[2]

Η Εκκλησία για το θέμα των μεταμοσχεύσεων δεν έχει λάβει επίσημη θέση, παρ’ ότι είναι ένα θέμα που την αφορά άμεσα. Γι’ αυτό πρέπει να γίνει σαφές πως ότι κατά καιρούς ακούγεται ή δημοσιεύεται

Η ηθική διδασκαλία του Κομφούκιου

Κομφούκιος (551-479 π.X.)

Ο Κομφούκιος (551-479 π.X.) ήταν Κινέζος σοφός και εισηγήθηκε δικό του φιλοσοφικό- ηθικό - κοινωνικό σύστημα, τον κομφουκιανιομό. Το όνομα του αποτελεί εκλατινισμένη εκδοχή του Κουνγκ φου τζου, που σημαίνει ο δάσκαλος Κουνγκ. Καταγόταν από ευγενή οικογένεια και έμεινε ορφανός σε μικρή ηλικία και μεγάλωσε μέσα σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες.

Αν και αυτοδίδακτος, κατόρθωσε να γίνει ο πιο μορφωμένος άνθρωπος του τόπου του. Στη νεότητα του ακολούθησε διάφορα επαγγέλματα, όπως φύλακας σε σιταποθήκη και επόπτης σε ποίμνιο, τα οποία, λόγω των συγκρούσεων του με τους προϊσταμένους του, δεν άσκησε επί μεγάλο χρονικό διάστημα. Από νωρίς, επίσης, άρχισε να διδάσκει και έδειξε ενδιαφέρον για την πολιτική. O τρόπος της διδασκαλίας του βασιζόταν στην ενεργό συμμετοχή του μαθητή· «αν», έλεγε χαρακτηριστικά, «όταν δείχνω μία πλευρά του θέματος, ο μαθητής δεν μπορεί να υπολογίσει τις άλλες τρεις μόνος του, δεν συνεχίζω».

Σε ηλικία πενήντα ενός ετών ο Κομφούκιος έγινε υπουργός δικαιοσύνης, στην ιδιαίτερη πατρίδα του –

Η ευγονική σήμερα

του Τάσου Κουράκη

Ο σύγχρονος άνθρωπος εμφανίστηκε στην υποσαχάρια Αφρική σε μια κοινότητα περίπου 10.000 ατόμων και από εκεί ξεκίνησε ο εποικισμός της γης. Σήμερα η επιστήμη δέχεται ότι υπήρξε ένας τόπος καταγωγής, μία φυλή, μία γλώσσα. Η γενετική ομοιότητα ανάμεσα στους ανθρώπους βρίσκεται στο 99.9% ανεξάρτητα από τόπο γέννησης. Με άλλα λόγια αν κάνουμε μια εξέταση DNA εμείς και ο γείτονάς μας, μπορούμε να βρούμε ότι έχουμε περισσότερες γενετικές διαφορές από ότι με έναν Αφρικανό με τον οποίο ενδεχομένως έχουμε πολύ πιο κοντινή γενετική συγγένεια.

1.Εισαγωγή- ιστορικό

Η ευγονική, δηλαδή η προσπάθεια να αποκτήσουν τα έμβια όντα ιδιαίτερα βιολογικά χαρακτηριστικά, υπήρξε από καταβολής του ανθρώπου. Χρησιμο­ποιήθηκε για την βελτίωση των φυτών και των ζώων  με σκοπό τη μέγιστη απόδοση. Στον άνθρωπο όμως η ευγονική, ευδοκίμησε για δυο κυρίους λόγους:
Πρώτον εξαιτίας της επιστημονικής άγνοιας που υπήρχε μέχρι περίπου 50 ή 100 χρόνια για το πώς μεταβιβάζονται ορισμένα χαρακτηριστικά, καθώς πολλοί θεωρούσαν ότι η κάθε είδους διαφορετικότητα  και απόκλιση από το μέσο όρο κληρονομείται όπως η ομοφυλοφιλία, η επιληψία, η εγκληματικότητα, ο αλκοολισμός κ.α .
Δεύτερον η αντίληψη ότι δεν πρέπει η κοινωνία να επιβαρύνεται από τα αποκλίνοντα άτομα με το να τα συντηρεί και επιπλέον αυτά τα άτομα να έχουν το «θράσος» να συμμετέχουν στην αναπαραγωγή της ανθρωπότητας, η οποία με αυτό τον τρόπο να υφίσταται μείωση της βιολογικής της ποιότητας. Η θέση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κοινωνία όχι μόνον δεν έχει καμία υποχρέωση να συντηρεί τα αποκλίνοντα άτομα αλλά οφείλει να τα εμποδίζει να συμμετέχουν στην διαδικασία της αναπαραγωγής.
Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι η ιστορία της ευγονικής κακώς συνδέεται μόνο  με τις ναζιστικές θηριωδίες. Η ευγονική, με την έννοια της βελτίωσης και την καθαρότητα της φυλής, υπήρξε και πριν και μετά από το ναζισμό. Ηδη από το 1757 στη Σουηδία έχουμε νόμους για την απαγόρευση γάμων ανάμεσα σε επιληπτικούς. Ο Galton ήταν εκείνος που χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο ευγονική ως «την επιστήμη που μελετά τους κοινωνικά ελέγξιμους  παράγοντες που μπορούν να βελτιώσουν ή να μειώσουν τα φυλετικά προσόντα των μελλοντικών  γενεών τόσο σωματικά όσο και νοητικά».
Μετά το 1905 ιδρύθηκαν εταιρείες ευγονικής  στη Γερμανία, στις σκανδιναβικές χώρες, στις HΠΑ, στην Τσεχοσλοβακία, στην Ρουμανία, στην ΕΣΣΔ. Το πρώτο  διεθνές συνέδριο  ευγονικής έγινε στο Λονδίνο το 1912. Στις HΠΑ από το 1907 έως το 1940, δηλαδή για πάνω από 30 χρόνια, 33 πολιτείες θέσπισαν νόμους  για τη στείρωση. Μετά τον πρώτο νόμο για τη στείρωση που έγινε στην Ινδιάνα, από το 1907 έως το 1948, 50.000 περίπου άτομα στειρώθηκαν νόμιμα. Ήταν όλοι τους σεξουαλικοί παραβάτες, εγκληματίες, διανοητικά καθυστερημένοι, επιληπτικοί και άλλοι.
Κρατικές πολιτικές στείρωσης εφαρμόστηκαν στον Καναδά και στην Ελβετία, ενώ πολιτικές ευγονικής στην Κίνα, την Σιγκαπούρη, την Ιαπωνία. Στην Γαλλία 40.000  έγκλειστοι έμελλε να πεθάνουν από πείνα στα ψυχιατρεία  στην εποχή του καθεστώτος του Βισί, ενώ στις σκανδιναβικές χώρες από το 1935 έως το 1949 περισσότερα από 20.000 άτομα στειρώθηκαν, κατά κύριο λόγο γυναίκες. Βέβαια τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με την ιστορία της ευγονικής στη Γερμανία που είχε ανάγει ως στόχο την εξάλειψη των

Λορενς Κόλμπεργκ (Lawrence Kohlberg 1927-1987)

Lawrence Kohlberg

Αμερικανός ψυχολόγος και ακαδημαϊκός, ιδιαίτερα γνωστός για τη διατύπωση της θεωρίας της ηθικής ανάπτυξης.

Προσωπική ζωή 

Γεννήθηκε στο Μπρόνξ της Νέας Υόρκης στις 25 Οκτωβρίου 1927. Ήταν το μικρότερο από τα τέσσερα παιδιά του Άλφρεντ και της Σαρλότ, οι οποίοι χώρισαν το 1932, μετά από έντεκα χρόνια γάμου.
Το δικαστήριο κάλεσε τα παιδιά να επιλέξουν με ποιον από τους δύο γονείς ήθελαν να ζήσουν· τα δύο μικρότερα επέλεξαν να ζήσουν με τον πατέρα τους και τα δύο μεγαλύτερα με τη μητέρα τους.
Ξεκίνησε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο του Σικάγο το 1928 και λόγω των υψηλότατων αποδόσεών του στις εξετάσεις απαλλάχτηκε από πολλά υποχρεωτικά μαθήματα και έλαβε το πτυχίο του σε ένα μόνο χρόνο. Το 1958 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στην ψυχολογία στο το ίδιο πανεπιστήμιο. Η διδακτορική του διατριβή βασίστηκε σε έρευνα που πραγματοποίησε για τις ηθικές επιλογές των έφηβων αγοριών, γεγονός που τον οδήγησε να αφοσιωθεί στην εξερεύνηση της ηθικοπλαστικής ανάπτυξης νεαρών ατόμων.
Το 1955 παντρεύτηκε με την Λούσι Στάιγκμπεργκ και απέκτησαν δύο γιους. Αυτοκτόνησε στις 19 Ιανουαρίου του 1987 μετά από μια μακρά μάχη με την κατάθλιψη, η οποία συνδυάστηκε με τα επώδυνα συμπτώματα ενός τροπικού παράσιτου που κόλλησε στην Μπελίζ το 1971. 

Επαγγελματική διαδρομή 

Κατά την περίοδο 1958-1961 εργάστηκε ως επίκουρος καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Γέιλ. Από το 1962 έως το 1967 εργάστηκε αρχικά ως επίκουρος καθηγητής και αργότερα ως αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Σικάγο. Εκεί, διετέλεσε και διευθυντής του Προγράμματος Κατάρτισης Παιδικής Ψυχολογίας. Από το 1967 ξεκίνησε η συνεργασία του με το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, η οποία κράτησε ως το τέλος της ζωής του. 

Συμβολή στην ψυχολογία 

Η θεωρία του για τα στάδια της ηθικής ανάπτυξης επηρεάστηκε από τη θεωρία της σταδιακής ανάπτυξης του Ζαν Πιαζέ. Η προσέγγιση του Κόλμπεργκ ξεκινά από την υπόθεση ότι το άτομο διαθέτει εγγενώς το

Γυναίκα από την Αυστραλία αποκτά το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το σπέρμα του νεκρού συντρόφου της

Η απόφαση αποτελεί ορόσημο στη νομοθεσία του Queensland για γυναίκες που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν το σπέρμα των εκλειπόντων συντρόφων τους για απόκτηση παιδιού.

Σήμερα θεωρείται παράνομο στο Queensland η συλλογή, αποθήκευση και μεταφορά σπέρματος χωρίς την γραπτή συγκατάθεση του δότη.

Η Ayla Cresswell και ο Joshua Davies ήταν μαζί τρία χρόνια, όταν ξαφνικά πέθανε στο σπίτι τους τον Αύγουστο του 2016. Μέσα σε λίγες ώρες από το θάνατό του, το δικαστήριο χορήγησε άδεια συλλογής του σπέρματός του μετά από αίτημα της Cresswell, το οποίο υποστήριξαν και οι γονείς του Davies. Στη συνέχεια, η Cresswell ζήτησε έγκριση για να το χρησιμοποιήσει. Δεδομένης της πολυπλοκότητας της υπόθεσης και των αντιτιθέμενων απόψεων σχετικά με τα δικαιώματα ενός νεκρού και την κατοχή του σπέρματος, η τελική απόφαση πάρθηκε υπό όρους, όπως ότι η Cresswell ήταν το

Το ρεμπέτικο τραγούδι και το μάθημα των θρησκευτικών στο Μουσικό Σχολείο Ηρακλείου

Διδακτική παρέμβαση: Το ρεμπέτικο τραγούδι 

και το μάθημα των θρησκευτικών

Διδακτική παρέμβαση: Το ρεμπέτικο τραγούδι 

και το μάθημα των θρησκευτικών

Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Δημιουργικός εθελοντισμός: τρόπος ζωής και έκφρασης» του Μουσικού Σχολείου Ηρακλείου,(2013-2015) το ρεμπέτικο σύνολο της ομάδας μας πραγματοποίησε σε συνεργασία με το θεολόγο του σχολείου μας, σειρά διδακτικών παρεμβάσεων σε τάξεις του Γυμνασίου με θέμα: «Το ρεμπέτικο τραγούδι και το μάθημα των θρησκευτικών». Σε αυτές τις παρεμβάσεις διερευνήθηκε η σχέση της μουσικής και ειδικότερα του ρεμπέτικου τραγουδιού με το χριστιανικό πολιτισμό. 
Κ.Ε. 

Βιοηθική και αθλητισμός: ποια η σχέση τους;

Βιοηθική και αθλητισμός

H Ιωάννα Μάστορα, Δρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονική και Εργαστηριακή Συνεργάτης Α. ΤΕΙ Αθηνών στην ομιλία της "Βιοτεχνολογικές προσαρμογές και αθλητική δεοντολογία", κατά τη διάρκεια του Επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα «Ηθικές Αξίες, Κοινωνία και Επιστημονική Έρευνα» συνδιοργάνωσαν η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «Εφτά» και η Διεθνής Επιστημονική Εταιρία Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας, με την υποστήριξη της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, την Τετάρτη 14 και Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2015, στοΜΕΓΑΡΟ του ΟΛΠ.

Ορθόδοξη πίστη και φυσικές επιστήμες

Ορθόδοξη πίστη και φυσικές επιστήμες

Πρωτοπρεσβυτέρου ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ
Ομοτίμου Καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών

1. Στην Ορθοδοξία η αντίθεση -και σύγκρουση- πίστεως (ή Θεολογίας) και επιστήμης δεν είναι αυτονόητη. Πρόκειται για ψευδοπρόβλημα διότι και η Ορθοδοξία στην αυθεντική της έκφραση και πραγμά­τωση είναι επιστήμη, με διαφορετικό όμως γνωστικό αντικείμενο.

Η Ορθόδοξη Θεολογία είναι επιστήμη και μάλι­στα θετική, διότι έχει γνωστικό αντικείμενο και χρη­σιμοποιεί επιστημονική μέθοδο. Στην ορθόδοξη πα­ράδοση διακρίνονται δύο γνώσεις ή σοφίες (Απόστο­λος Παύλος, Ιάκωβος Αδελφόθεος ως τον Γρηγόριο Παλαμά και τον Ευγένιο Βούλγαρη κ.λπ.). Υπάρχει η γνώση του ακτίστου (= Θεός) και η γνώση του κτι­στού (= ο κόσμος ως κτίση και δημιουργία). Η γνώ­ση του Θεού (θεογνωσία) είναι υπερφυσική και επιτυγχάνεται με την συνέργεια του  ανθρώπου με τον Θεό. Η γνώση του κόσμου είναι φυσική και αποκτά­ται με την επιστημονική έρευνα. Μέθοδος της θείας γνώσης είναι η νήψη - κάθαρση της καρδιάς (Ψαλμ. 50, 12 - Ματθ. 5, 8). Θεολογία λοιπόν είναι η γνωσιολογία και γνώση του ακτίστου. Επιστήμη η γνωσιο­λογία και γνώση του κτιστού. Η γνώση στην επιστήμη της πίστεως ονομάζεται θέωση και είναι ο μόνος σκοπός της Ορθοδοξίας. Όλα τα λοιπά είναι μέσα προς αυτό το τέλος.

Οι δύο γνωσιολογίες, κτιστού και ακτίστου, εργά­ζονται με διαφορετικά όργανα και γι' αυτό τα μεταξύ τους

Τι ακριβώς είναι η Νανοτεχνολογία και οι Νανοεπιστήμες;

Νανοτεχνολογία Ως Νανοτεχνολογία ορίζεται η επιστήμη, η μηχανική και η τεχνολογία στην νανοκλίμακα, δηλαδή στην κλίμακα διαστάσεων από 1 έως 100nm. Με άλλα λόγια οι λεγόμενες Νανοεπιστήμες και η Νανοτεχνολογία είναι η μελέτη και η χρήση εφαρμογών εξαιρετικά μικρών διαστάσεων σε πολλά επιστημονικά πεδία όπως η φυσική, η χημεία, η επιστήμη των υλικών και η μηχανικές επιστήμες. Οι Νανοεπιστήμες και η Νανοτεχνολογία σχετίζονται με τη δυνατότητα να βλέπουμε και να διαχειριζόμαστε τα άτομα και τα μόρια. Ωστόσο, είναι τόσο μικρές οι διαστάσεις για τις οποίες αναφερόμαστε, που καθίσταται αδύνατο να μελετηθούν χωρίς τον απαραίτητο εξοπλισμό. Συγκεκριμένα, τα απαραίτητα εργαλεία για την προσέγγιση της νανοκλίμακας αναπτύχθηκαν τα τελευταία μόλις 30-40 χρόνια, και έτσι γεννήθηκαν οι Νανοεπιστήμες και η Νανοτεχνολογία. Αν και έχουν δοθεί πολλοί ορισμοί για το τι ακριβώς είναι η νανοτεχνολογία θα μπορούσαμε να πούμε ότι αναφέρεται ή περιλαμβάνει τα παρακάτω: Ανάπτυξη Έρευνας και Τεχνολογίας στο ατομικό, μοριακό και μακρομοριακό επίπεδο σε κλίμακα μεγέθους από 1 έως 100 nm. Ανάπτυξη και χρήση κατασκευών, συσκευών και συστημάτων που έχουν μοναδικές ιδιότητες και λειτουργίες εξ' αιτίας του πολύ μικρού τους μεγέθους. Ικανότητα ρύθμισης και χειρισμού της ύλης στην ατομική κλίμακα. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω με βάσει τις αρχές της Φυσικής, τους νόμους της Χημείας και Βιολογίας για την παραγωγή διατάξεων και συστημάτων στη νανοκλίμακα. Σε αυτές τις διαστάσεις ασυνήθιστα φυσικά, χημικά και βιολογικά φαινόμενα αναδύονται. Οι ιδιότητες αυτές διαφέρουν σημαντικά από τις ιδιότητες των υλικών όγκου. Αν και τα τελευταία χρόνια η Νανοτεχνολογία έχει εξελιχθεί στον οδηγό των νέων τεχνολογιών, παρ’ όλα αυτά η χρήση νανοσωματιδίων είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Αν και δεν γνώριζαν τότε τα φυσικά φαινόμενα για να το ερμηνεύσουν, χρησιμοποιούσαν ωστόσο νανοσωματίδια χρυσού ένθετα σε γυαλί για να αλλάξουν τις οπτικές ιδιότητες υλικών, όπως για πάράδειγμα σε ένα ποτήρι του 4ου π.Χ αιώνα που βρέθηκε και ανάλογα με τη γωνία που πέφτει το φως πάνω του αλλάζει το χρώμα του. Σωματίδια χρυσού από ατομική μέχρι μεσοσκοπική διάσταση και η αλλαγή στα χρώματα. Το “ποτήρι του Λυκούργου” χρονολογημένο από τον 4ο π.Χ αιώνα. [Paul Mulvaney, MRS Bulletin Dec. 2001] Αντίστοιχες κατασκευές έγιναν την περίοδο του Μεσαίωνα από υαλοτεχνίτες για τη δημιουργία των βυτρώ. Σήμερα γνωρίζουμε ότι το μέγεθος των νανοσωματιδίων επηρεάζει τις οπτικές τους ιδιότητες (quantum size effect).Η πρώτη επιστημονική αναφορά στη νανοτεχνολογία (χωρίς τη χρήση αυτού του

Η συνεισφορά της Εκκλησίας για τους αναξιοπαθούντες - 1,5 εκατ. μερίδες φαγητού και κοινωνικά παντοπωλεία

Φιλανθρωπικό έργο Εκκλησίας

του Θάνου Πασχάλη

Ιδιαίτερα σημαντικό, την ώρα που βαθαίνει η κρίση επηρεάζοντας ολοένα και περισσότερα κοινωνικά στρώματα, είναι το φιλανθρωπικό έργο προσφοράς της Εκκλησίας της Ελλάδος βοηθώντας στο μέτρο του δυνατού στην αποκατάσταση των καταστρεπτικών συνεπειών που προκάλεσε και προκαλεί  η οικονομική κρίση σε εκατομμύρια συμπολίτες μας αλλά και αλλοδαπούς.

Τα στοιχεία από μόνα τους είναι δηλωτικά του έργου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών αλλά και πολλών Μητροπόλεων στην κοινωνική στήριξη και βοήθεια οικογενειών που βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας, πολύτεκνων οικογενειών, μονογονεϊκών οικογενειών κλπ  προκειμένου αυτές να μην οδηγηθούν στον κοινωνικό αποκλεισμό και την απομόνωση.

Καθημερινά από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών διοργανώνονται 280 συσσίτια και μοιράζονται 1,5 εκ. μερίδες φαγητού σε 500.000 συνανθρώπους μας. Την ίδια ώρα λειτουργούν 150 κοινωνικά

Η Χριστιανική Ηθική: Ο Θεός και η διάκριση αγαθού και κακού

Αγάπη είναι…

Ο Θεός βρίσκεται επάνω από τη διάκριση αγαθού και κακού. Όπως παρατηρεί ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, δεν υπάρχει το «εναντίον» στην αγαθότητα του Θεού, όπως δεν υπάρχει το «εναντίον» και στη φύση του. Η αγαθότητα του Θεού δεν υφίσταται ως αντίθεση προς τη κακία αλλά καθεαυτήν. Όταν ονομάζουμε τον Θεό αγαθό, έχουμε πάντοτε υπόψη τη διόρθωση της αποφατικής θεολογίας, που τοποθετεί τον Θεό υπεροχικά επάνω από κάθε ανθρώπινη έννοια.

Η φύση του κακού

Το κακό δεν υπάρχει ως οντολογική αρχή, αλλά εμφανίζεται δευτερογενώς με την εγκατάλειψη του αγαθού. Η εγκατάλειψη όμως του αγαθού προϋποθέτει αυτεξούσια προαίρεση. Κι επειδή υπάρχουν όντα με αυτεξούσια προαίρεση, γίνεται δυνατή η εγκατάλειψη του αγαθού και η φανέρωση του κακού, «κακόν γάρ έξω προαιρέσεως εφ’ εαυτού κείμενον ούκ έστι». Το κακό λοιπόν, ενώ είναι ανύπαρκτο καθεαυτό, αποκτά ύπαρξη στα αυτεξούσια όντα που εγκαταλείπουν το αγαθό. Ούτε ο διάβολος ήταν κακός εξαρχής, αλλά έγινε με την αυτεξούσια μάκρυνση από το Θεό. Έτσι δεν μπορεί να υπάρξει απόλυτα κακό. Αυτό δηλώνει και η φράση «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Απόλυτο είναι μόνο το καλό. Γι’ αυτό και η φράση «ουδέν καλόν αμιγές κακού» δεν αληθεύει. Τέλος η κακία δεν είναι κάποια ιδιαίτερη ουσία ή ιδίωμα ουσία αλλά εναντίωση στην αρετή και εκτροπή στο παρά φύση.

Το κακό και ο άνθρωπος

Ο άνθρωπος δεν είναι ο εισηγητής του κακού, δηλαδή ο αρχέκακος, αλλά θύμα του αρχέκακου, που είναι ο διάβολος. Αυτό διδάσκει η Αγία Γραφή και επιβεβαιώνει η καθημερινή ζωή. Κανένας δεν επιλέγει το κακό ως κακό. Το επιλέγει, επειδή παρασύρεται ή εξαπατάται από το αγαθό στοιχείο που αναπόφευκτα παρουσιάζει. Παρόλα αυτά ο καθένας οφείλει να θεωρεί τον εαυτό του «αρχηγό» της κακίας που υπάρχει μέσα του. Και καταπολεμώντας την κακία που διαπιστώνει μέσα του, καταπολεμά την κακία στη ρίζα της.

Κοινωνικό κακό

Αλλά και το λεγόμενο κοινωνικό κακό στηρίζεται στο ανθρώπινο πρόσωπο. Δεν υπάρχει υγιής κοινωνία με αρρωστημένα πρόσωπα. Ούτε θεραπεύεται η κοινωνία, όταν παραμένουν άρρωστα τα πρόσωπα που την απαρτίζουν. Η φιλαυτία, που γεννάει όλα τα ανθρώπινα κακά, δημιουργεί το κοινωνικό κακό. Εξαιτίας της γίνονται

Τι είναι Φιλοσοφία;

Φιλοσοφία – Ηθικός προβληματισμός

Παναγιώτης Αποστολόπουλος Πέρρος
ΔΡ. ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία. Σύντομη ιστορική περιήγηση.

Οι ορισμοί είναι το πιο ακανθώδες φιλοσοφικό πρόβλημα. Είναι σχεδόν αδύνατο να ορίσει κάποιος με ακρίβεια πολυδιάστατες έννοιες. Με επίγνωση της δυσκολίας αυτής αλλά αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα την εγγενή αδυναμία του ανθρώπου να προσπαθεί εις μάτην να ερευνά με επιμονή ο,τιδήποτε υπαρκτό (ή δυνάμει υπαρκτό), ας υποκύψουμε στον πειρασμό αποτύπωσης του νοήματος της φιλοσοφίας. Ο ορισμός της Φιλοσοφίας είναι από μόνος του ένα φιλοσοφικό ερώτημα. Οι εκάστοτε φιλόσοφοι, σύμφωνα με το εννοιολογικό περιεχόμενο που προσάπτουν στη φιλοσοφία, δημιουργούν και το ανάλογο φιλοσοφικό ρεύμα. Γενικώς θα μπορούσε να διατυπώσει κανείς ότι φιλοσοφική σκέψη είναι η διανοητική διερεύνηση βαθέων ερωτημάτων για την σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο και την θέση του σ’ αυτόν. Η φιλοσοφία βέβαια δεν αρκείται στην ανάλυση της πραγματικότητας του εμπειρικού κόσμου, αλλά διατυπώνει προτάσεις για την αλλαγή του. Ένας φιλόσοφος δεν αρκείται στο να διατυπώσει πώς έχουν τα πράγματα, αλλά προχωρά και σε συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς θα μπορούσαν να είναι. Εύστοχα ο Bertrand Russell διατυπώνει πως φιλοσοφία είναι μια δεξαμενή γνώσεων που ακόμα είναι ανέτοιμες προς εξειδικευμένη επιστημονική διαπραγμάτευση. Επομένως, όπως έχει ιστορικά αποδειχθεί άλλωστε, η φιλοσοφία είναι η επιστήμη των επιστημών, ο κορμός της διεπιστημονικής γνώσης, ο άσβεστος πόθος αναζήτησης του ανθρώπου. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι σύγχρονες θετικές επιστήμες (Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Ιατρική, Αστρονομία κ.α.) αλλά και μεταγενέστερες θεωρητικές (Ψυχολογία, Κοινωνιολογία κ.α.) ξεπήδησαν από το φιλοσοφικό στοχασμό.

Η Φιλοσοφία διαιρείται σε κλάδους. Ο τομέας της Φιλοσοφίας που διερευνά το αν πρέπει ή όχι ο άνθρωπος να ενεργεί με κάποιους τρόπους ή να υιοθετήσει κάποιους γενικούς κανόνες που να καθορίζουν τις ενέργειες του, ονομάζεται Ηθική. Ο τομέας που ασχολείται εκτεταμένως με την αντίληψη του καλού, του ωραίου και των αντιστρόφων τους ονομάζεται Αισθητική. Ο κλάδος που διερευνά τα όρια, την προέλευση και την ποιότητα της ανθρώπινης γνώσης ονομάζεται Γνωσιολογία. Ο τομέας που ασχολείται με το επέκεινα, με εκείνο που εμπειρία δεν μας αποκαλύπτει, ονομάζεται Μεταφυσική (όρος που δεν πρέπει να συγχέεται με εξωεπιστημονικούς κλάδους που ασχολούνται με «υπερφυσικά» ή «παραφυσικά» φαινόμενα). Πολλές φορές η Μεταφυσική και η Οντολογία ταυτίζονται εννοιολογικά. Ο όρος της Οντολογίας διατηρεί το ίδιο περιεχόμενο με τη Μεταφυσική επικεντρώνοντας στο Ον (σε ο,τιδήποτε υπαρκτό δηλαδή) και τις ιδιότητές του. Όλοι οι παραπάνω κλάδοι διαιρούνται σε αρκετές υποενότητες, καλύπτοντας έτσι μια τεράστια θεματική που απλώνεται σε όλο το εύρος του σύγχρονου επιστημονικού κόσμου, είτε πρόκειται για Θετικές, είτε για Θεωρητικές, είτε για Τεχνολογικές επιστήμες.

Παρά τη φαινομενική ευρύτητα της έννοιας της Φιλοσοφίας, οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι πρόκειται για τη

ΟΙ «ΙΣΤΟΡΙΕΣ» ταξιδεύουν στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης

Τεχνητή Νοημοσύνη

Ένα ταξίδι στο κοντινό μας μέλλον και στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης επιχειρούν οι «ΙΣΤΟΡΙΕΣ» με τους Αλέξη Παπαχελά, Σία Κοσιώνη, Παύλο Τσίμα και Τάσο Τέλλογλου.

Ο Παύλος Τσίμας αναζητά απαντήσεις για το εάν η Ελλάδα, μια χώρα που έμεινε έξω από τις δυο πρώτες βιομηχανικές επαναστάσεις και έχασε το τραίνο της τρίτης στη δεκαετία του ’70, θα καταφέρει να κόψει δρόμο και να ανέβει στις ράγες της τέταρτης, της ψηφιακής επανάστασης. Ταξιδεύει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συναντά την ομάδα «Πανδώρα», η οποία  εργάζεται εδώ και χρόνια για τη δημιουργία ενός έξυπνου ρομπότ που θα φροντίζει ηλικιωμένους. Επισκέπτεται