Δεν υπάρχει Χριστιανική ηθική. Στην Ορθόδοξη θεολογία υπάρχει ασκητική, που είναι θεραπευτική

Ενώ στην Ορθόδοξη διδασκαλία, όπως θα δούμε πιο κάτω, η λεγομένη ηθική συνίσταται στην ασκητική, στις άλλες ομολογίες η ηθική έγινε εξωτερική, μια ηθικολογία. Έτσι, γίνεται λόγος για Χριστιανική ηθική. Η δυτική Χριστιανική μεταφυσική στηρίχθηκε στον Αριστοτέλη, που έκανε λόγο για αρετές, οπότε στην Δύση αναπτύχθηκε η Χριστιανική ηθική, εντελώς διαφορετικά από αυτό που υπάρχει στην Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως την συναντάμε στην Αγία Γραφή και τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας.

«Οι Φράγκοι θεολόγοι είχαν ακολουθήσει τόσο πολύ τον Αριστοτέλη, που η διδασκαλία τού Αριστοτέλη περί αρετών έγινε η ηθική τής Παπικής Εκκλησίας, και εν συνεχεία πολλών προτεσταντικών παραδόσεων. Δηλαδή καταργήθηκε η Ορθόδοξη ασκητική στους Φράγκους κι αντικαταστάθηκε από ηθικολογία, από ηθική. Οπότε, το έργο της θείας Χάριτος είναι συνεχώς να βοηθή τον άνθρωπο να γίνη ενάρετος, να απόκτηση τις αρετές, όπως τις δίδασκαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι.

Γι’ αυτόν τον λόγο, ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών η έδρα της δογματικής και τής ηθικής, ο ίδιος ο καθηγητής που δίδασκε δογματική ήταν υποχρεωμένος να διδάξη και την ηθική. Γιατί; Διότι ο Θωμάς ο Ακινάτης, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος δογματολόγος της δυτικής παραδόσεως όλων των αιώνων της φραγκιάς, διδάσκει μέσα στο Summa Theologica και την δογματική και την ηθική, και είναι ηθική, ηθικολογία που τώρα έχει αποκηρυχθή από όλη την Ευρώπη. Κανένας σήμερα μοντέρνος άνθρωπος δεν μπορεί να παραδεχθή αυτήν την ηθική κάποιου θεολόγου της Δύσεως ή φιλοσόφου. Γιατί; Διότι όλα τα θεμέλια της ηθικής έχουν γκρεμισθή, γι’ αυτό υπάρχει και ο χιπισμός στην Ευρώπη και την Αμερική».

Η ηθικολογία αυτή επηρέασε και τον δυτικό μοναχισμό, αλλά και όλη την Χριστιανική ζωή.

«Στην φραγκική παράδοση δεν μπορεί ποτέ να γίνη καλόγρια μια που διετέλεσε πόρνη, ας πούμε. Αυτό είναι μια περίεργη αταξία. Και, ίσως, θα έπρεπε κανείς να κάνη και μια διατριβή να δη και τα θεολογικά

Η θεωρία του J. Piaget για την ηθική ανάπτυξη του παιδιού - Θεωρίες Ηθικής Ανάπτυξης: Μέρος Β΄

Piaget και ηθική ανάπτυξη

του Εμμανουήλ Καραμαλάκη – Εκπαιδευτικού
MSc στην Παιδαγωγική – MSc στη Βιοηθική

Πώς ο άνθρωπος αναπτύσσει την ηθικότητά του; Πώς ενστερνίζεται και εσωτερικοποιεί τις ηθικές του αρχές και αξίες; Πώς οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και όσα πρόσωπα είναι υπεύθυνα για την ηθική μόρφωση των παιδιών, μπορούν να παρέμβουν ώστε να τα υποβοηθήσουν στη διαδικασία αυτή; Στα παραπάνω ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν οι διάφορες θεωρίες για την ηθική ανάπτυξη. Στα επόμενα άρθρα αυτής της ενότητας, θα παρουσιάσουμε συνοπτικά τις βασικότερες υπάρχουσες θεωρίες για την ανάπτυξη της ηθικής σκέψης, δίδοντας περισσότερη έμφαση στη γνωστική θεωρία.    

2.1. Εισαγωγή στη θεωρία του J. Piaget 

Η γνωστικό – εξελικτική θεωρία, με κύριους εκπροσώπους τον J. Piaget και τον L. Kohlberg, δίνει περισσότερο έμφαση στη διαδικασία, μέσω της οποίας πραγματοποιείται η εσωτερίκευση του γνωστικού περιεχομένου της ηθικής. Η διαδικασία ανάπτυξης της ηθικής σκέψης σύμφωνα με τη γνωστική σχολή ομοιάζει με την αντίστοιχη γνωστική θεωρία για τη νοητική ανάπτυξη του παιδιού (Κακαβούλης, 2003, σσ. 41-115).

Η θεωρία του J. Piaget για την ανάπτυξη της ηθικότητας (Piaget, 1962, Vugosky, 2008) δίνει περισσότερο έμφαση στη γνωστική της πλευρά, παρά στα ηθικά συναισθήματα και την ηθική συμπεριφορά. Ήταν ουσιαστικά ο πρώτος, που με επιστημονική μέθοδο μελέτησε τις μεταβολές του ηθικού συλλογισμού και πως αυτές σχετίζονται με τις αντίστοιχες γνωστικές μεταβολές. Ο Piaget επιχείρησε να δώσει απάντηση στο ερώτημα με ποιον τρόπο το παιδί οικειοποιείται τους κανόνες της ηθικής συμπεριφοράς και πως αναπτύσσει ένα αίσθημα σεβασμού προς αυτούς.  

Η ουσία της ηθικής κατά τον Piaget είναι ο σεβασμός προς τους κανόνες της κοινωνίας και η σωστή αντίληψη της δικαιοσύνης, δηλαδή η επικράτηση της αμοιβαιότητας και της ισότητας μεταξύ των ανθρώπων (Παπούλια-Τζελέπη, 1991 σ. 2264). Για να αποκαλύψει πως αλλάζουν οι διανοητικές ηθικές δομές σε κάθε ηλικία, πειραματίστηκε με παιδιά διάφορων ηλικιών. Πρωτίστως έδωσε ιδιαίτερη μεγάλη βαρύτητα πως τα παιδιά αντιλαμβάνονται και κατανοούν τους κανόνες του ομαδικού παιχνιδιού σε κάθε φάση της παιδικής ηλικίας (Κρασανάκη, 1987, σσ. 91-97). Ακολούθως μελέτησε τους ηθικούς κανόνες που θέτουν οι γονείς στο παιδί με τις προτροπές και τις απαγορεύσεις τους. Επιπρόσθετα χρησιμοποιώντας ζεύγη μικρών ιστοριών με παραπλήσιο θέμα, προσπάθησε να διαπιστώσει με ποια κριτήρια κρίνουν τα παιδιά τις ηθικές παραβάσεις (κλοπή, ζημιά, ψέμα). Τέλος διερεύνησε πως αναπτύσσονται στα παιδιά οι διάφορες ηθικές έννοιες (Ματσαγγούρας, 2001, σ. 454-455, Κακαβούλης, 2003, σσ. 39-71, Παρασκευοπούλος, τομ 3, σ.172). Αμέσως παρακάτω θα παρουσιάσουμε εν συντομία τη θεωρία του Piaget για την ανάπτυξη της ηθικής σκέψης στα παιδιά. 


2.1. Η ανάπτυξη της ηθικής σκέψης

Η ανάπτυξη της ηθικής σκέψης

Αφού πρώτα ο Piaget μελέτησε πως τα παιδιά αντιλαμβάνονται τους κανόνες του ομαδικού παιχνιδιού, (Vugosky, 2000, σσ. 157 -177, Παρασκευοπούλου, τ.2, 1985, σσ.106-114) έπειτα προσπάθησε να διερευνήσει πως αυτά κατανοούν τους ηθικούς κανόνες και ποια κριτήρια χρησιμοποιούν για να κρίνουν αν μια πράξη είναι καλή ή κακή. Από τους κανόνες ηθικής συμπεριφοράς, ο Piaget επέλεξε να ερευνήσει αυτούς που αφορούν το ψέμα, την αταξία και την κλοπή (Κακαβούλης, 2003 σσ. 54-61).

Τα συμπεράσματα του τα εξήγαγε δίνοντας στα παιδιά ζεύγη μικρών ιστοριών, στις οποίες παρουσίαζε συγκεκριμένες πράξεις και ζητούσε από τα υποκείμενα να τις κρίνουν (Παπούλια Τζελέπη, 1991 σ. 2264). Για παράδειγμα είναι πολύ γνωστό το ζεύγος δύο ιστοριών, όπου στη μια ιστορία ένα παιδί έσπασε άθελά του οχτώ ποτήρια ανοίγοντας την πόρτα ενός δωματίου, ενώ στη δεύτερη ιστορία ένα άλλο παιδί έσπασε ένα μόνο ένα ποτήρι καθώς προσπαθούσε να κλέψει μαρμελάδα από ένα βάζο (Ματσαγγούρας, 2001, σ. 454-460).

 Από τις αναλύσεις των συστηματικών συζητήσεων που είχε ο Piaget με τα υποκείμενα των ερευνών του πάνω σε παρόμοιες ιστορίες κατέληξε στα παρακάτω συμπεράσματα σχετικά με την παιδική αταξία το ψέμα και την κλοπή:

Όσον αφορά την παιδική αταξία, τα μικρότερα παιδιά αξιολογούσαν τις πράξεις με βάση το υλικό αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από τα κίνητρα. Έτσι ένα παιδί των 7 ετών θα απαντήσει ότι έπρεπε να

Η τήρηση των εντολών του Θεού να γίνεται από αγάπη και όχι από καθήκον

Η τήρηση των εντολών του Θεού γίνεται από αγάπη

«Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ποιήσας ζωήν αἰώνιον κληρονομήσω;»

 
Μία ἐρώτηση ὑποβάλ­λεται σήμερα στόν Χρι­στό. Τό θέμα της εἶναι σο­βα­ρό καί ὁ ἄνθρωπος πού τήν ὑπο­βάλ­λει δέν εἶ­ναι τυχαῖος. Ἕνας ἄρ­χο­ντας εἶναι, ἕνας ἄν­θρωπος μέ πνευματικές ἀνησυχίες, πού πλησιά­ζει τόν Χριστό γιά νά τόν ρωτήσει πῶς θά κλη­ρονομήσει τήν αἰώ­νια ζωή.

Δέν τόν ἐνδιέφερε ἡ παροῦσα, γιατί εἶχε ἐξα­σφαλισμένα τά ἀγα­θά του. Δέν εἶχε ἀνά­γκες οὔτε προβλήματα. Ἔτσι πίστευε τουλά­χι­στον. Αὐτό πού τόν ἐν­διέφερε ἦταν τό μέλλον του. Αὐτό πού τόν ἀπα­σχολοῦσε ἦταν πῶς θά κληρονομήσει τήν αἰω­νι­ό­τητα. Ἡ συζήτηση ὅμως μέ τόν Χριστό ἀπο­δεικνύει σύντομα ποιά ἦταν τά πραγματικά προβλή­μα­τα αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώ­­που.
Μόλις ὁ Χριστός, ἀπα­ντώντας στήν ἐρώτησή του, προσδιορίζει ὡς προ­­ϋ­πόθεση ὑπό τήν ὁποία εἶναι δυνατόν νά κληρονο­μή­σει τήν αἰώ­νια ζωή τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεού, ἐκεῖνος δη­λώνει ὑπερο­πτι­κά ὅτι τίς τηρεῖ ἤδη ἀπό μικρό παιδί καί ζη­τᾶ κάτι πιό ὑψηλό καί κάτι πιό δύσκολο προ­κει­μένου νά τήν κερδί­σει ἐπάξια.

Καί ὅταν ὁ Χριστός, ἀν­ταποκρινόμενος στήν ἐπιθυμία του, τοῦ προ­τείνει κάτι πιό ὑ­ψη­λό καί πιό δύσκολο, νά πω­λή­σει δηλαδή τά ὑπάρ­χοντά του καί νά τόν ἀκολουθήσει, τότε ἀποκαλύπτεται ὁ ἀλη­θι­νός ἄνθρωπος πού ὑπέβαλε τήν ἐρώτηση. Ἡ ὑπε­ρο­ψία του καταρ­ρέει καί ἡ αὐτοπε­ποί­θη­σή του κρημνίζεται. Ὁ πεπεισμένος γιά τήν εὐσέβειά του καί ἱκανο­ποι­η­μένος ἀπό τήν πνευ­ματική του κατά­στα­ση ἀποδει­κνύ­εται ὅτι δέν μπορεῖ νά φθά­σει τό ὑψηλότερο μέτρο πού ὁ ἴδιος ἔθεσε.
«Περίλυπος ἐγένετο» καί ἀπε­χώ­ρησε, διότι «ἦν πλούσιος σφόδρα».
Στεναχωρήθηκε, ὅταν τοῦ ζήτησε ὁ Θεός νά θυσιάσει τά πλούτη του καί νά τόν ἀκολου­θή­σει, καί ἀπο­μα­κρύν­θη­κε, θυσιάζοντας τήν αἰ­ώ­­­νια ζωή γιά τά ἐφήμερα ἀγαθά του.
Δέν τοῦ ζήτησε ὁ Χρι­στός ἀρχικά νά πουλή­σει τά ἀγαθά του. Γιά τόν Χρι­στό ἀρκοῦσε ἡ τήρηση τῶν ἐν­το­λῶν. Ὁ ἴδιος ἐξεβίασε τόν Χρι­στό, γιά νά ἀποδεί­ξει τήν ἀρετή του καί τήν ὑπεροχή του. Καί ὁ Χριστός ἀκολού­θησε τήν πρόκλησή του, γιά νά τοῦ δείξει ὅτι ἡ ἔμ­μεσα διαφημι­ζό­μενη εὐ­­σέ­­βεια καί ἀρετή του δέν εἶχαν ὑγιῆ θεμέλια, δέν εἶχαν ὑγιεῖς βάσεις, ἀλλά ἦταν ἐπιφα­νεια­κές καί συγκυριακές.
Ἡ ἐφαρμογή τῶν ἐν­τολῶν τοῦ Θεοῦ ἦταν μία κατ᾽ ἐπίφαση ἀφο­σί­ωση στόν Χριστό πού κλονίστηκε στήν

Το φάντασμα του σχολικού εκφοβισμού αλήθειες, «ψέματα», σκοπιμότητες

Σχολικός εκφοβισμός,

Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για την ενδοσχολική βία και τα φαινόμενα εκφοβισμού στα σχολεία .Το τραγικό περιστατικό με την «αυτοκτονία» του Β. Γιακουμάκη έφερε στο προσκήνιο με ακόμα πιο έντονο τρόπο το πρόβλημα. Ο τρόπος προσέγγισης από τα ΜΜΕ και η στάση του Υπουργείου Παιδείας έκανε ακόμα μεγαλύτερη την σύγχυση για το τι είναι σχολικός εκφοβισμός , ενώ καμία ουσιαστική συζήτηση δεν έγινε για τα αιτία που οδηγούν μαθητές σε βίαιες συμπεριφορές .

Τι είναι σχολικός εκφοβισμός και τι έχει κάνει μέχρι τώρα το υπουργείο; 

Ο όρος «σχολικός εκφοβισμός» (ή θυματοποίηση) χρησιμοποιείται για να αποδώσει στα ελληνικά τον όρο bullying που παρουσιάστηκε πρώτη φορά από τον Oweus το 1994 προκειμένου να περιγράψει διαφόρων ειδών ταπεινώσεις ή απειλές που έχουν σαν στόχο την πρόκληση σωματικού ή ψυχικού πόνου που υφίστανται παιδιά ή ομάδες παιδιών από άλλα παιδιά ή άλλες ομάδες παιδιών.

Το Υπουργείο Παιδείας όρισε την 6η Μαρτίου ως «Πανελλήνια ημέρα κατά της βίας στα σχολεία», ενώ ολοκληρώνει το στήσιμο ενός ολόκληρου μηχανισμού παρατηρητηρίων που ξεκινούν από το Υπουργείο, Περιφέρεια, Νομό, Σχολική Μονάδα, και όλα αυτά συνδέονται με το «δίκτυο για την βία και τον εκφοβισμό» σε επίπεδο Ε.Ε.!!! Κάθε σχολείο καταγράφει τα φαινόμενα βίας και τα στέλνει στην Περιφερειακή διεύθυνση , ενώ καλείται να οργανώσει δραστηριότητες για την αντιμετώπιση της βίας.

Ένα πρώτο ερώτημα που πρέπει να απασχολήσει εκπαιδευτικούς και γονείς είναι πόσο αληθινό είναι το ενδιαφέρον Ε.Ε., Ο.Α.Σ.Α και των κυβερνήσεων που υλοποιούν την πολιτική τους, για την σωματική και ψυχική υγειά των μαθητών . Αυτοί δεν είναι που καταδίκασαν στην βία της φτώχειας εκατομμύρια οικογένειες, αυτοί δεν διέλυσαν κάθε κοινωνική δομή σε υγεία και πρόνοια, και τώρα παριστάνουν ότι ενδιαφέρονται;

Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά. Στο παρόν κείμενο θα προσπαθήσω να δώσω απάντηση σε μερικά από αυτά. Σημειώνω ότι τα παραδείγματα προέρχονται από την εκπαιδευτική εμπειρία που έχω σε δημοτικά σχολεία.

1. Τι εννοούν με τον όρο «σχολική βία»; 

Με τον όρο «σχολική βία» περιγράφουν «μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη απρόκλητη (αναίτια) συστηματική επιθετική συμπεριφορά με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την

Το όνειρο του Μπενίτο – ρεμπέτικο της κατοχής

Το όνειρο του Μπενίτο – ρεμπέτικο της κατοχής

Το ρεμπέτικο τραγούδι της κατοχής:  «το όνειρο του Μπενίτο» (1941) είναι η παρωδία που γράφτηκε από τον Μίνωα Μάτσα και τον Σπύρο Περιστέρη, πάνω στο τραγούδι τους «ο Αντώνης, ο βαρκάρης». στοχεύοντας να διακωμωδήσει τον Μπενίτο Μουσολίνι…   

Στιχουργός: Μίνωας Μάτσας 
Ερμηνευτές: Χατζηχρήστος Απόστολος, Βαμβακάρης Μάρκος   
Συνθέτης: Σπύρος Περιστέρης 
Έτος: 1941 

Στίχοι:

Ο Μπενίτο κάποια νύχτα ζαλισμένος
Είδε όνειρο ο καημένος
Πως βρισκόταν στην Αθήνα
Σε μια φίνα λιμουζίνα
Μα σαν ξύπνησε και ρίχνει ένα βλέμμα
Είπε κρίμα να ‘ναι ψέμα
Ένα τέτοιο μεγαλείο
Βρε παιδιά δεν είναι αστείο
Φέρτε πένα, διατάζει, και μελάνι
Τηλεσίγραφο μάς κάνει
Μα του λέμε εν τω άμα

Μουσολίνι άλλαξε γνώμη - Ρεμπέτικο της κατοχής

Μουσολίνι άλλαξε γνώμη -  Ρεμπέτικο της κατοχής

Το ρεμπέτικο τραγούδι «Μουσολίνι άλλαξε γνώμη» (1940), με το ερμηνευτικό δίδυμο  του Μάρκου Βαμβακάρη   και  του Απόστολου Χατζηχρήστου σε στίχους του Γιώργου Φωτίδα, περιπαίζει  τον ισχυρό Μουσολίνι. Στο τραγούδι αυτό διακρίνουμε εύστοχες ιστορικές αλήθειες. Γίνεται σαφέστατος ο διαχωρισμός της φασιστικής ηγεσίας της Ιταλίας από τον λαό της, ο οποίος υπέφερε τα πάνδεινα από το εν λόγω καθεστώς. Συγκεκριμένα ακούμε στο τραγούδι να αναφέρεται: «…Την ετάραξες (την Ιταλία) στην πείνα κι είναι πια ξελιγωμένη /μοναχά η δική σου τσέπη είναι παραφουσκωμένη.  /  Τα καημένα τα παιδιά της δεν τολμούν να πουν κουβέντα, / τους εράψατε το στόμα συ, ο Τζιάνο και η Ελντα». 

Στίχοι:   Γιώργος Φωτίδας 
Μουσική:   Μάρκος Βαμβακάρης 
Ερμηνεία: Μάρκος Βαμβακάρης     
Φωνητικά: Απόστολος Χατζηχρήστος 

Στίχοι:

Βρε γρουσούζη Μουσουλίνι
πού `ν’ τα τόσα μεγαλεία
Πού `ταζες κάθε λιγάκι
στην καημένη Ιταλία
Την ετάραξες στην πείνα
κι είναι πια ξελιγωμένη
Μονάχ’ η δική σου τσέπη

Οι εκτρώσεις στην εφηβεία - Βίντεο

Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία για τις αμβλώσεις στη

Οι εκτρώσεις στην εφηβεία

ν Ελλάδα, οι οποίες προσεγγίζουν τις 150.000 ετησίως. Μάλιστα από αυτές περίπου το 30% αφορά ανήλικα κορίτσια ηλικίας 12 έως 16 ετών. Στο ενημερωτικό βίντεο της παρούσας ανάρτησης μπορείτε να παρακολουθήσετε τα σχετικά στοιχεία αλλά και τις σχετικές εμπειρίες μιας ανήλικης κοπέλας και της μητέρας της. Το ενημερωτικό αυτό βίντεο είναι μια παραγωγή του τηλεοπτικού σταθμού του ΑΝΤ1. [1]

Ο βιονικός άνθρωπος είναι εδώ!

Ο βιονικός άνθρωπος είναι εδώ!

του  Γιώργου  Πανόπουλου

Ο,τι κι αν τύχει σε κάποιον, υπάρχει στοκ σε... ανταλλακτικά και προσθετικά εμφυτεύματα για να ξαναγίνει όπως πριν. Τα δόντια μπορούν να αντικατασταθούν από τιτάνιο, το δέρμα από βιομιμητικό υλικό, οι αορτές από τεφλόν, η ουροδόχος κύστη από πολυουρεθάνη, το νεφρό από πορώδεις συνθετικές μεμβράνες...

Οι γιατροί, με βοηθούς τα ρομπότ τρίτης γενιάς, αποκαθιστούν οποιαδήποτε βλάβη οφείλεται σε δυστύχημα, ασθένεια ή γηρατειά με εγχειρήσεις χωρίς ραφές. Τίποτε πλέον δεν είναι αναντικατάστατο. Τα δόντια μπορούν να αντικατασταθούν από τιτάνιο, το δέρμα από βιομιμητικό υλικό, οι αορτές από τεφλόν, η ουροδόχος κύστη από πολυουρεθάνη, το νεφρό από πορώδεις συνθετικές μεμβράνες... Ο,τι κι αν τύχει σε κάποιον, υπάρχει στοκ σε βιονικά ανταλλακτικά και προσθετικά εμφυτεύματα για να ξαναγίνει όπως πριν. Στα πειραματικά εργαστήρια, οι ερευνητές παίζουν τους θεούς και μάλλον τους παίζουν σωστά. Οι φυσικοί νέων υλικών και οι βιομηχανικοί μελετούν τη συμπεριφορά των προσθετικών ανταλλακτικών. Οι βιομηχανικοί και οι ανοσιολόγοι ανακαλύπτουν νέες βιοσυμβατικές οργανικές ενώσεις που δεν αποβάλλονται από το σώμα. Οι ντιζάινερ πληροφορικής συνεργάζονται με ανατόμους, χειρουργούς και ιστολόγους σχεδιάζοντας κομμάτι κομμάτι τα συνθετικά τεχνητά όργανα που αντικαθιστούν τα φυσικά. Ο βιονικός άνθρωπος ξεκίνησε να κατασκευάζεται χθες. Η μυθολογία της επιστημονικής φαντασίας μπορεί να χάνει, αλλά κερδίζει ο άνθρωπος. Ή μήπως όχι;

Εχουν περάσει τρία χρόνια από τότε που μια εικόνα έκανε τον γύρο κόσμου, δείχνοντας ένα ποντίκι που είχε ένα αφτί έξι πόντων. Δεν ήταν το μέγεθος του αφτιού που ξένισε ούτε το γεγονός της μεταμόσχευσής του που εξέπληξε ούτε ακόμη το γεγονός ότι το αφτί ήταν τοποθετημένο στην πλάτη του ποντικιού. Αυτό που σοκάρισε όσους είδαν αυτή την εικόνα ήταν ότι το αφτί στην πλάτη του ποντικιού ήταν ένα τέλειο ανθρώπινο αφτί και ότι ο ποντικός ζούσε. Επιστήμονες στο ΜΙΤ και στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης το ανέπτυξαν στο εργαστήριο από κύτταρα ανθρώπινου αφτιού και ύστερα με επέμβαση το μεταμόσχευσαν κάτω από το δέρμα του ποντικιού, για να δουν αν είναι συμβατό.

Το ποντίκι με τα τρία αφτιά έγινε το σύμβολο της νέας εποχής για την ιατρική και για τις τεράστιες δυνατότητές της στη νέα χιλιετία. Ο κλάδος της ιατρικής που ονομάζεται ιστολογική μηχανική δεν υπήρχε

Οι αρνητικές επιπτώσεις της στερεότυπης, απλουστευτικής αντιμετώπισης της κατάθλιψης στην ποιμαντική πράξη και η θεραπευτική προοπτική της απροϋπόθετης Αγάπης.

Αντιμετώπιση της κατάθλιψης

Εισήγηση στο 5ο διεθνές συνέδριο ορθόδοξων ψυχοθεραπευτών 29/09/12
του Νικήτα Καυκιού

Ο Θεός αναλαμβάνει τη ζωή μας
μετά το ναυάγιο
των προσπαθειών μας.
 
Στην εισήγησή μας σκοπεύουμε να δείξουμε αναλυτικά τις αρνητικές συνέπειες οι οποίες συνήθως προκύπτουν μέσα από την απλουστευτική, ποιμαντική αντιμετώπιση της κατάθλιψης και να υποστηρίξουμε ότι ο απροϋπόθετος σεβασμός της ελευθερίας του προσώπου σε συνύφανση με την εν Χριστώ Αγάπη είναι το θεμέλιο της σωστής, υποστηρικτικής, ποιμαντικής παρέμβασης.

Θλίψη και Κατάθλιψη

Στην ψυχιατρική και την κλινική ψυχολογία η θλίψη θεωρείται ως φυσιολογική και δημιουργική αντίδραση του ατόμου απέναντι σε έκτακτα τραυματικά γεγονότα τα οποία αμφισβητούν την ασφάλεια και την αξία του ή ανατρέπουν τις υπαρξιακές του ισορροπίες.  Όταν όμως η θλίψη γίνεται όλο και πιο έντονη με το πέρασμα του χρόνου και εμποδίζει φυσιολογικές δραστηριότητες όπως την εργασία, την διατροφή, τον ύπνο και τις διαπροσωπικές σχέσεις μπορούμε να διαγνώσουμε κατάθλιψη.

Πιο συγκεκριμένα τα κλινικά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι τα παρακάτω:

• Συνεχόμενη θλίψη, απώλεια ενέργειας και εξάντληση.
• Περισσότερη ή λιγότερη όρεξη για φαγητό.
• Τάσεις απομόνωσης, κοινωνική απόσυρση.Άγχος, ανησυχία για όλα τα θέματα.
• Αναποφασιστικότητα, δυσκολία λήψης αποφάσεων.
• Απώλεια του ενδιαφέροντος για την αναζήτηση ερωτικού συντρόφου ή για την ερωτική επαφή.
• Αισθήματα ενοχής, αυτομεμψίας και αναξιότητας.
• Περισσότερος ή λιγότερος ύπνος.
• Κακή διάθεση, κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σχεδόν κάθε ημέρα
• Μείωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες
• Ανησυχία και απαισιοδοξία για το μέλλον. Καμιά ελπίδα σε κανένα τομέα.

Τα στερεότυπα της απλουστευτικής αντιμετώπισης της κατάθλιψης.

 Το αφετηριακό σφάλμα του «θεολογικού αναγωγισμού» Τα στερεότυπα τα οποία θα αναλύσουμε οφείλονται σε μεγάλο ή μικρό βαθμό στο αξονικό σφάλμα της αναγωγής της καταθλιπτικής εμπειρίας

Ο Παρμενίδης και η φιλοσοφία του – (Animated Φιλόσοφοι)

Ο Παρμενίδης και η φιλοσοφία του

Ο Παρμενίδης, που παρουσιάζεται στο βίντεο της ανάρτησης, είναι ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές της αρχαιότητας, μέσα από τη σκέψη του οποίου γεννήθηκε η ίδια η Μεταφυσική στη φιλοσοφία, αλλά και ένα από τα βαθύτερα ερωτήματά της: εκείνο γύρω από το «Είναι» και την ουσία του κόσμου.[1] Το απασχόλησαν ερωτήματα του τύπου: Ποιο είναι το είναι του σύμπαντος; Γιατί να είναι ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε και όχι κάπως αλλιώς; Ποιο είναι το νόημα της ύπαρξης του κόσμου; Το ενδιαφέρον του Παρμενίδη προσανατολίστηκε  στον προσδιορισμό της οντολογίας ανεξάρτητα από το μεταβαλλόμενο και φθαρτό κόσμο που μας περιβάλλει.  Επίσης κατά τον Διογένη Λαετρίο είναι ο πρώτος που αποφάνθηκε ότι η γη είναι σφαιρική και βρίσκεται στο μέσο του σύμπαντος.[2]

Ο Παρμενίδης γεννήθηκε στην Ελέα της νότιας Ιταλίας γύρω στο 520 και ήταν λίγο νεότερος από τον Ηράκλειτο. Μαθήτευσε κοντά στον Ξενοφάνη και σε μερικούς πυθαγορείους φιλόσοφους.[3] Ο Πλάτων του αφιερώνει ένα σημαντικό διάλογο, όπου ο Παρμενίδης εμφανίζεται να επισκέπτεται σε προχωρημένη ηλικία την Αθήνα και να δίνει ένα φιλοσοφικό μάθημα στον νεαρό και άσημο ακόμη Σωκράτη. Η συνάντηση αυτή είναι μάλλον προϊόν της φαντασίας του Πλάτωνα, δείχνει όμως την καθοριστική επίδραση της σκέψης του Παρμενίδη στις νεότερες γενεές των φιλοσόφων.[4]

«Οι αισθήσεις από μόνες τους δεν σε οδηγούν πουθεν
παρά μόνο στην πλάνη…» 
Παρμενίδης

Η φιλοσοφία του Παρμενίδη εμπεριέχεται σε ένα αποκαλυπτικό ποίημα, γραμμένο σε δακτυλικό εξάμετρο, από το οποίο ευτυχώς διασώθηκαν τα πιο σημαντικά μέρη. Στο ποίημα ένας νέος (ο ίδιος ο Παρμενίδης) διηγείται τη μύησή του στη φιλοσοφία από μια θεά, η οποία αναλαμβάνει να τον κρατήσει μακριά από τις κοινές αντιλήψεις των ανθρώπων, «όπου αληθινή εμπιστοσύνη δεν υπάρχει», και να τον οδηγήσει στην «ατρόμητη καρδιά της ολοστρόγγυλης αλήθειας». Το ποίημα του Παρμενίδη χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο εκτενές προοίμιο, σε καθαρά επική γλώσσα, περιγράφεται η

Θα μεταβίβαζες τα δεδομένα στου εαυτού σου σε ένα πανομοιότυπο μ΄ εσένα σώμα ώστε να επιτύχεις την αθανασία;

Singularity: Η αρχή της αθανασίας;

Singularity: Η αρχή της αθανασίας;

Θα μπορέσει η τεχνητή νοημοσύνη να ξεπεράσει τη νοημοσύνη του ανθρώπου; Θα μπορέσουμε να μεταβιβάσουμε τη συνείδησή μας σε ένα μηχάνημα με σκοπό να μπορέσουμε να ζήσουμε για πάντα;  Θα μπορούσαν οι μηχανές της τεχνητής νοημοσύνης να γίνουν τόσο έξυπνες  ώστε να ξεπεράσουν τη νοημοσύνη του ανθρώπου; Είναι εφικτό στο μέλλον  αυτές να αποκτήσουν τη δική τους συνείδηση  και τελικά, αντί να υπηρετούν αυτές εμάς, να υπηρετούμε εμείς αυτές;

Πώς θα σας φαίνονταν η ιδέα να μεταβιβάσουμε τη συνείδησή μας σε ένα μηχάνημα με σκοπό να μπορέσουμε να ζήσουμε για πάντα; Θα μπορούσαν τα ρομπότ να αποκτήσουν στο μέλλον τη δική τους συνείδηση και τις δικές τους επιθυμίες; Θα θελήσουν  σε αυτή την περίπτωση οι μηχανές της τεχνητής νοημοσύνης να στραφούν  εναντίον των ανθρώπων; Τι κίνητρα θα έχουν για να το κάνουν αυτό;

Ας υποθέσουμε ότι  χρησιμοποιώντας μια προηγμένη τεχνολογία αντιγράφουμε πλήρως κάθε κύτταρο και νευρική  σύναψη του εγκεφάλου ενός ανθρώπου και μετά κάνουμε επικόλληση αυτών των δεδομένων σε ένα άλλο πανομοιότυπο με το αρχικό του σώμα. Έτσι θα προκύψουν δυο ακριβώς ίδιοι άνθρωποι, οι οποίοι θα διαθέτουν με ίδιες μνήμες και συμπεριφορές.

 Αν θανατώσουμε τον αρχικό άνθρωπο, θα συνεχίσει αυτός να ζει   μέσω του δεύτερου;  Θα συνεχίσει να υπάρχει η συνείδησή του;

Αν απαντήσουμε όχι, τότε προκύπτει το εξής ερώτημα: Περίπου κάθε δέκα χρόνια το ανθρώπινο σώμα

Αρχονταρίκι - Βλαστοκύτταρα: Ηθικός και Θεολογικός προβληματισμός – Βίντεο

Βλαστοκύτταρα

 Ηθικός και Θεολογικός προβληματισμός

Το πρόβλημα της χρήσης των Βλαστοκυττάρων είναι ένα ιδιαιτέρα επίκαιρο αλλά και πολυσύνθετο βιοηθικό ζήτημα. Στο βίντεο μπορείτε να δείτε ένα επεισόδιο από την εκπομπή της ΕΤ-1 "Αρχονταρίκι", το οποίο έχει ως θέμα του: «Βλαστοκύτταρα: Ηθικός και Θεολογικός προβληματισμός».[1] Ο παρουσιαστής της εκπομπής Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος, αλλά και οι αξιόλογοι καλεσμένοι του οι κ. Θεοχάρης Παταργιάς και κ. Βασίλειος Φανάρας,  προσπαθούν να αναδείξουν τις ηθικές, βιοηθικές αλλά και θεολογικές προεκτάσεις της χρήσης των Βλαστοκυττάρων και να απαντήσουν στο ερώτημα αν η έρευνα γύρω από τα Βλαστοκύτταρα  υπηρετεί την ανθρώπινη ζωή.

Κ.Ε.

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ)

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ)

Το  βίντεο της παρούσας ανάρτησης παρουσιάζει το Ελληνικό Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ),  το οποίο ιδρύθηκε το 1983 και αποτελεί τμήμα του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα. Η έρευνα στο ΙΜΒΒ είναι ποικίλη και εμπίπτει στις ακόλουθες περιοχές:

• Γονιδιακή Ρύθμιση,
• Εξελικτική Γενετική,
• Νευροεπιστήμες,
• Αλληλεπιδράσεις μεταξύ παθογόνων και ξενιστών και Ανοσία,
• Δομή και Λειτουργία Πρωτεϊνών.

Η διεπιστημονική του έρευνα υποστηρίζεται από υπερσύγχρονες πειραματικές υποδομές και ενισχύεται από εκτεταμένες συνεργασίες και αλληλεπιδράσεις με τα άλλα συστεγαζόμενα Ινστιτούτα του ΙΤΕ

Η διεθνής κοινότητα και οι οδηγίες για την ηθική πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης

Η διεθνής κοινότητα και οι οδηγίες για την ηθική πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης

Τα τελευταία πέντε χρόνια, και ιδίως από το 2016 και έπειτα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας στο nature machine intelligence, όλο και περισσότερες οδηγίες (soft law) περί της ηθικής διαστάσεως της χρήσης τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη 

(Artificial Intelligence, AI, από εδώ και στο εξής). Σύμφωνα με την μελέτη, πραγματοποιημένη πάνω σε 84 κείμενα οδηγιών σχετικών με τα ηθικά ζητήματα περί την ΑΙ τεχνολογία, προκύπτει το αμοιβαίο ενδιαφέρον τόσο από τον ιδιωτικό, όσο και από τον δημόσιο τομέα.

Πιο συγκεκριμένα, παρατηρείται η αύξηση των κειμένων ηθικής περί την ΑΙ τεχνολογία, προερχομένων από ιδιωτικές εταιρίες, κυβερνητικές επιτροπές, ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και μη- κυβερνητικούς οργανισμούς. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η πλειοψηφία των οδηγιών προέρχεται από της περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες, με ισχυρότερες οικονομίες. Πρώτη σε θέση βρίσκεται η Αμερική, ενώ ακολουθείται από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, τη Γερμανία, την Γαλλία και τη Φιλανδία. Υφίσταται, ωστόσο, μια έλλειψη πλήρους εκπροσώπησης της παγκόσμιας κοινότητας, καθώς η Αφρική και εν γένει οι Νότιο- Αμερικανικές και Ασιατικές χώρες δεν εκπροσωπούνται στον διεθνή διάλογο για την ηθική στην ΑΙ τεχνολογία. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται ανισορροπίες δυνάμεων στον διεθνή χώρο, οι οποίες δεν ευνοούν την σύγκλιση και την δημιουργία ενός παγκόσμιου κοινού προτύπου από την μία, αλλά και δεν αφήνουν χώρο στην τοπική γνώση και στον πολιτιστικό πλουραλισμό να αναπτυχθούν, επηρεάζοντας έτσι την ισότητα σε διεθνές επίπεδο.

Όσον αφορά την εν λόγω απαιτούμενη σύγκλιση, αυτή σαν φαινόμενο πράγματι εντοπίζεται. Υπό τα φως της αναλυτικής εξέτασης των κειμένων των οδηγιών προκύπτουν δύο σημαντικά συμπεράσματα σχετικά με το πώς

Ευθανασία- «Είναι δικαίωμα ο θάνατος;»

Είναι δικαίωμα ο θάνατος;

Του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεου 

Η ζωή δεν ταυτίζεται απόλυτα με τον βίο. Ο θάνατος δεν είναι το τέρμα της ζωής, αλλά το τέλος του βίου και τελείωση της ζωής 

Η ευθανασιακή προοπτική που κυριαρχεί στη σκέψη μερικών ανθρώπων της εποχής μας θέτει πολλά ερωτήματα, μεταξύ των οποίων και το ερώτημα: «Είναι δικαίωμα ο θάνατος;». Στη φράση αυτή σημαντική θέση έχουν οι λέξεις «δικαίωμα» και «θάνατος». Η απάντηση που θα δώσει κανείς στο ερώτημα αυτό εξαρτάται από τις πεποιθήσεις του και τις φιλοσοφικές, θρησκευτικές και θεολογικές απόψεις που τον διακατέχουν.

Για τον ορθόδοξο Χριστιανό η απάντηση είναι σαφής: ο άνθρωπος είναι δημιούργημα του Θεού και ο Θεός έχει την αποκλειστικότητα (copyright) πάνω στη ζωή του. Εκείνος που δίνει τη ζωή, εκείνος ρυθμίζει και την εξέλιξή της. Δεν δώσαμε εμείς τη ζωή στον εαυτό μας και επομένως δεν μπορούμε να την τερματίσουμε. Κατά τον Αγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό υπάρχουν τα «εφ' ημίν» - όσα εξαρτώνται από μας - και τα «ουκ εφ' ημίν» - όσα δεν εξαρτώνται από μας. Σίγουρα η έναρξη της βιολογικής ζωής και το τέλος της ανήκουν στα «ουκ εφ' ημίν». Επομένως δεν δεχόμαστε την ευθανασία.

Όμως το ερώτημα αν «έχουμε δικαίωμα στον θάνατο», που οδηγεί μερικούς στην ευθανασία, σχετίζεται και με άλλα υπαρξιακά ερωτήματα, όπως: «τι είναι το είναι», «τι είναι η ζωή», «τι είναι ο θάνατος», «ποια είναι η σημασία του πόνου» κτλ.

Το «είναι» του ανθρώπου δεν συνίσταται απλώς στην ευζωία, αλλά στο νόημα που δίνει κανείς στη ζωή του. Η ζωή δεν ταυτίζεται απόλυτα με τον βίο. Ο θάνατος δεν είναι το τέρμα της ζωής, αλλά το τέλος του βίου και τελείωση της ζωής, δηλαδή αρχή μιας άλλης ύπαρξης, μιας πορείας συνάντησης με άλλα πρόσωπα. Ο πόνος έχει βαθύτατο νόημα, αφού κατά τον Victor Frankl «το νόημα μπορεί να βρεθεί στη ζωή όχι μόνον μέσ' από την πράξη η τις εμπειρικές αξίες, αλλ' επίσης και μέσα από τα βάσανα». Γι' αυτό και η ελευθερία δεν συνίσταται στην απελευθέρωση του ανθρώπου από τα δύσκολα και τραγικά γεγονότα, αλλά στην ελεύθερη στάση απέναντι στις δυσκολίες. Όταν δίνει κανείς νόημα στον πόνο, τότε

Εισαγωγή στις θεωρίες της ηθικής ανάπτυξης - Θεωρίες Ηθικής Ανάπτυξης: Μέρος Α΄

Ανάπτυξη ηθικής σκέψης

του Εμμανουήλ Καραμαλάκη – Εκπαιδευτικού

MSc στην Παιδαγωγική – MSc στη Βιοηθική 

1.    Εισαγωγή

Η ανθρώπινη ηθική σε όλες τις εκφάνσεις της, (σκέψη, συναίσθημα, εμπειρία και συμπεριφορά), απασχόλησε και απασχολεί τον φιλοσοφικό στοχασμό και την επιστημονική έρευνα (Παπανούτσος,1995, τ.1-2). Σήμερα η ηθική ανάπτυξη αποτελεί έναν από τους κυριότερους κλάδους στον χώρο της Ψυχολογίας. «Η μεγάλη ανάπτυξη του ενδιαφέροντος για τα θέματα της ηθικής ψυχολογίας και αγωγής υποδηλώνει κυρίως την ιδιαίτερη σημασία που αποδίδεται στην αναδιοργάνωση και εξυγίανση της σύγχρονης κοινωνίας με βάση τις πανανθρώπινες και διαχρονικές ηθικές αξίες και αρχές» (Κακαβούλης, 2003, σ. 9). 

 Όπως διαπιστώνει ο καθηγητής Γ. Μαντζαρίδης (1995) «η ηθική που εκδιώχθηκε από την πόρτα της σύγχρονης κοινωνίας εισβάλλει σήμερα από τα παράθυρά της. Ήδη η έννοια της ηθικής βρίσκεται στην καθημερινή επικαιρότητα. O τρόπος όμως με τον οποίο προσεγγίζεται, είναι τόσο πρόχειρος και επιφανειακός, ώστε να μη δημιουργεί πολλές ελπίδες για τη σωστή αποκατάστασή της. Γι’ αυτό η πληρέστερη θεώρηση και διερεύνησή της γίνεται πιο επιτακτική» (σ 17).    

Η ηθική ως επιστήμη αλλά και ως λέξη σχετίζεται με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Ετυμολογικά ο όρος ηθική παράγεται από τη λέξη ήθος, που αποτελεί εκτενέστερο τύπο της λέξεως έθος (Μπαμπινιώτης, 1998, σσ. 559 και 725-727). Η σχέση της ηθικής με τη συνήθεια, φανερώνει τη δυναμική της σχέση με τον χρόνο. Η συνήθεια, που καλλιεργείται στο πέρασμα του χρόνου, διαμορφώνει την ηθική συμπεριφορά του κάθε ανθρώπου. Αυτό συντελείται κυρίως κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Με τη συνήθεια δημιουργούνται διάφορες έξεις, που με τη σειρά τους παγιώνουν αντίστοιχους τρόπους ζωής. Η συνήθεια αρκετές φορές εμπεριέχει και την αρετή, η αρετή όμως σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζεται πάντα με τη συνήθεια. Όλοι μας έχουμε και καλές και κακές συνήθειες. Σημαντικό κριτήριο για να διακρίνουμε αν μια πράξη είναι ηθική ή όχι, είναι η κοινή επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία από το κοινωνικό μας περιβάλλον. Η ηθική όμως δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιορίζεται εκεί. «Πέρα από το ήθος που καλλιεργείται με τη συνήθεια, υπάρχει και το ήθος που διαμορφώνεται με τον πόθο και την προαίρεση του προσώπου. Πρόκειται για μια νέα ποιότητα ήθους που υπερβάλλει τη σχετικότητα της συνήθειας και έχει χαρισματικό χαρακτήρα» (Μαντζαρίδης, 1995 σ. 18). 

1.1. Ορισμός των ηθικών αρχών και αξιών 

Ορισμός των ηθικών αρχών και αξιών

Είναι πράγματι δύσκολο, να ορίσει κάποιος τι σημαίνει ο ορός ηθική και τι είναι οι ηθικές αρχές και αξίες (Δραγώνα – Μονάχου, 1991 σσ. 2253). Από φιλοσοφική άποψη διακρίνουμε δύο βασικές χρήσεις του όρου ηθική, μια κοινή και μία φιλοσοφική. Στην κοινή χρήση σημαίνει: «τις καθιερωμένες σε μια κοινωνία γνώμες για το τι απαγορεύεται, τι επιτρέπεται ή τι επιβάλλεται» (Δεσποτόπουλου, 1978 σ. 19).

Στη φιλοσοφική του χρήση ο όρος «σημαίνει τον κλάδο της φιλοσοφίας, ο οποίος ασχολείται με τη φιλοσοφική σκέψη του ανθρώπου για τη θεωρητική θεμελίωση των πράξεών του, τόσο προς τον εαυτό του, όσο και προς τους άλλους» (Θεοδωρακοπούλου, 1975 σ. 19). Στα ελληνικά επίσης με τον περιεκτικό όρο ηθική αποδίδεται τόσο η ρύθμιση της συμπεριφοράς του ανθρώπου, με κανόνες οι οποίοι αναστέλλουν τις εγωιστικές τάσεις και

Γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα: Τα υπέρ και τα κατά

Γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα Τα γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα εξαπλώνονται όλο και περισσότερο, χωρίς να φαίνεται ότι βλάπτουν την υγεία μας. Οι μέθοδοι της γενετικής μηχανικής επιτρέπουν σήμερα την τροποποίηση του γενετικού κώδικα ο οποίος βρίσκεται στο DNA των κυττάρων. Οι τροποποιήσεις αυτές  επιτυγχάνονται με τη μεταφορά γονιδίων και μπορούν να γίνουν σε φυτικούς και ζωικούς οργανισμούς, σε ψάρια και σε βακτηρίδια. Οι γενετικοί ανασυνδυασμοί από διαφορετικούς οργανισμούς, επιτρέπει τη δημιουργία νέων γενετικά τροποποιημένων (ΓΤ) οργανισμών. Οι ανασυνδυασμοί αυτοί έχουν οδηγήσει στην παραγωγή μιας σειράς από ΓΤ προϊόντα όπως εμβόλια, φάρμακα, τρόφιμα, συστατικά τροφίμων και τροφές ζώων. Αρχικά γίνεται η επιλογή των γονιδίων που προσδίδουν ιδιαίτερα και επιθυμητά χαρακτηριστικά σε ένα οργανισμό. Η μεταφορά των γονιδίων αυτών μπορεί να γίνει μεταξύ οργανισμών που ανήκουν σε διαφορετικά βιολογικά είδη. Για παράδειγμα μπορούν να αναγνωρισθούν γονίδια που δίνουν σε ένα συγκεκριμένο είδος ιδιαίτερη ανθεκτικότητα σε βλαβερά έντομα και στη συνέχεια να μεταφερθούν σε ένα άλλο είδος φυτού. Ή ακόμη είναι δυνατόν να μεταφερθούν γονίδια που επιτρέπουν σε ένα φυτό να παράγει καρπούς με επιλεγμένα θρεπτικά συστατικά. Η αναγνώριση ιδιαίτερων χρήσιμων χαρακτηριστικών σε διάφορους οργανισμούς, είναι ο πιο σημαντικός και καθοριστικός παράγοντας στη διαδικασία της γενετικής τροποποίησης των οργανισμών. Σήμερα η διαδικασία αυτή έχει επιταχυνθεί χάρις στις νέες μεθόδους μελέτης της αλληλουχίας του DNA και γίνεται σε εκατοντάδες διαφορετικούς οργανισμούς. Τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα (ΓΤΤ) προκύπτουν από καλλιέργειες και φυτείες που γίνονται σήμερα σε περισσότερες από 40 χώρες. Πολλά εκατομμύρια στρεμμάτων καλλιεργούνται με ΓΤ φυτά. Τα κυριότερα είναι φυτά σόγιας,