Τεχνητή νοημοσύνη και ανάπτυξη νέων φαρμάκων

Τεχνητή νοημοσύνη και ανάπτυξη νέων φαρμάκων

Η βρετανική startup Exscientia ισχυρίζεται ότι έχει αναπτύξει την πρώτη φαρμακευτική αγωγή που δημιουργήθηκε με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης και θα ελεγχθεί κλινικά σε ανθρώπους.

Το φάρμακο αυτό το οποίο προορίζεται για θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής χρειάστηκε λιγότερο από ένα χρόνο από τη σύλληψη μέχρι να μπει σε κλινική δοκιμή. Οι μελέτες σε ανθρώπους είναι προγραμματισμένες να ξεκινήσουν αυτό το Μάρτιο.

Το θέλγητρο των σχεδιασμένων με τεχνητή νοημοσύνη φαρμάκων είναι αρκετά εμφανές. Υπάρχουν πολλά πιθανά μόρια που μπορεί να φανούν χρήσιμα σε φάρμακα, σε συνδυασμούς πολύ περισσότερους από ότι οι ερευνητές θα μπορούσαν να ελέγξουν μόνοι. Με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης ένα σύστημα υπολογιστή μπορεί να βρει διαφορετικά μόρια να τα συγκρίνει μεταξύ διαφόρων παραμέτρων και να ανακαλύψει τα πλέον πολλά υποσχόμενα στοιχεία σε σχέση με τον άνθρωπο.

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι σίγουρα ισχυρή, αλλά κάποιοι εκφράζουν ανησυχίες για το αν η τεχνολογία είναι αξιόπιστη και θέτουν σε αμφισβήτηση το ρόλο που θα μπορούσε να παίξει σε τομείς όπως η υγεία. Αναφορικά με την έρευνα για νέα φάρμακα κάποιοι έχουν εκφράσει αντιρρήσεις ισχυριζόμενοι ότι

η τεχνολογία μπορεί να είναι υπερεκτιμημένη και οι ανακαλύψεις της τεχνητής νοημοσύνης να μην είναι τόσο σημαντικές όσο θα θέλαμε να πιστέψουμε.

Ο CEO της Exscientia, Andrew Hopkins ισχυρίζεται ότι η τεχνητή νοημοσύνη σημαίνει σύνθεση λιγότερων ενώσεων προς έλεγχο και λιγότερα πειράματα στην έρευνα για νέες αγωγές. «Οι αλγόριθμοι ενεργούς μάθησης αυτόματα θέτουν σε προτεραιότητα τις ενώσεις που έχουν περισσότερες πληροφορίες κατά την πειραματική σύνθεση και τον έλεγχο και επιτρέπουν στο σύστημα να μαθαίνει γρηγορότερα από ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι».

Φυσικά η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραπάνω εφαρμογές από την προσπάθεια δημιουργίας νέων ενώσεων. Θα μπορούσε να βοηθήσει στην έρευνα και στα δεδομένα ασθενών δίνοντας έμφαση σε παλιά φάρμακα και στη σημασία τους και σε άλλες χρήσεις εκτός από τις ενδεδειγμένες. Οι χρήσεις αυτές μπορεί να είναι παραπάνω από φαρμακευτική αγωγή, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να ανιχνεύσουν την ταχύτητα διάδοσης του κοροναϊού κι η τεχνολογία αυτή χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της αμερικανικής κρίσης στη χρήση οπιοειδών.

Ο Hopkins συνέχισε εξηγώντας ότι η εταιρεία του είναι η πρώτη που διαθέτει πλατφόρμα η οποία παρήγαγε ένα φάρμακο με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης το οποίο θα μπορεί να ελεγχθεί σε κλινικές δοκιμές. Αναφέρει ότι το σκεύασμα που τελικά παράχθηκε, με την ονομασία DSP-1181, αναμένεται να διαρκεί περισσότερο και να έχει σημαντικότερη επίδραση από άλλες εφαρμοζόμενες αγωγές για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Η Ιαπωνική φαρμακευτική εταιρεία Sumitomo Dainippon Pharma, η οποία κατέχει τα δικαιώματα του φαρμάκου, θα επιβλέπει την κλινική εξέλιξη. Η πρώτη φάση των δοκιμών θα ελέγξει την ασφάλεια της αγωγής και την απάντηση του οργανισμού σε αυτή. Αμφότερα τα στάδια θα λάβουν χώρα στην Ιαπωνία.

Όσο αξιοσημείωτη κι αν φαίνεται η ανάπτυξη του νέου φαρμάκου, υπάρχει χώρος για σκεπτικισμό. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μας βοηθήσει στην ανακάλυψη νέων μορίων αλλά υπάρχει πιθανότητα τα μόρια αυτά να μοιάζουν τελικά με αυτά που ήδη έχουν μελετηθεί. Αυτό είναι και το στοιχείο που υποδεικνύει ο χημικός Derek Lowe ένας ερευνητής στη Novartis που ασχολείται με την ανακάλυψη νέων φαρμάκων. Ο ίδιος εξηγεί πώς η απλή ανακάλυψη μιας πιθανής σύνθεσης δεν εγγυάται στους επιστήμονες ότι θα είναι κατανοητή η βιοχημική φύση της ασθένειας που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν ή ότι το φάρμακο τελικά θα δουλέψει. «Το πρόβλημα είναι ότι η προ-κλινική βελτιστοποίηση του φαρμάκου δεν είναι πρόβλημα. Το σχέδιο αυτό στην καλύτερη περίπτωση φαίνεται να έχει εξοικονομήσει μερικούς μήνες από τη διαδικασία αποστολής της ουσίας στο “καλάθι των αχρήστων” στο οποίο μπορεί να καταλήξει κάθε φάρμακο που προορίζεται για κλινικές μελέτες».

Στο μεταξύ η ανάπτυξη νέων φαρμάκων με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο οι άνθρωποι θα μπορούν να νιώθουν άνετα με αυτές τις ερευνητικές μεθόδους. Σε μακροπρόθεσμο πλαίσιο πώς θα διαφέρουν τα φάρμακα που αναπτύχθηκαν με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης από αυτά που χρησιμοποιήθηκε μόνο ο ανθρώπινος παράγοντας; Ποιος ελέγχει τους κανόνες για τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στην έρευνα των φαρμάκων;

Όπως σε όλες οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, η ηγεσία στο χώρο της υγείας προσπαθεί να βρει τρόπο για το πώς να μελετά και να ρυθμίζει τέτοια εργαλεία. Ενώ ο FDA δεν σχολίασε αυτό το συγκεκριμένο νέο φάρμακο, ο εκπρόσωπος τύπου του FDA Jeremy Kahn δηλώνει ότι ο οργανισμός είναι αφοσιωμένος στη διατήρηση των αξιών της δημόσιας υγείας ενώ συγχρόνως προστατεύει την καινοτομία και είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο και τους προβληματισμούς που αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη.

Ταυτόχρονα ο εκπρόσωπος τύπου της Exscientia ανέφερε ότι το φάρμακο πληροί όλες τις απαιτήσεις όπως κάθε άλλο φάρμακο που υφίσταται μελέτη φάσης I στην Ιαπωνία.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η Exscientia και άλλες φαρμακευτικές εταιρείες πρόκειται να έχουν πολύ μεγάλο κέρδος εάν η ανάπτυξη φαρμάκων με τεχνητή νοημοσύνη πράγματι λειτουργεί. Μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες επενδύουν στην τεχνητή νοημοσύνη και η Exscientia, της οποίας οι επενδυτές περιλαμβάνουν τις γερμανικές φαρμακευτικές εταιρείες Evotec και Bristol-Myers Squibb, εργάζεται σε νέα φάρμακα με τη βοήθεια εταιρειών κολοσσών συμπεριλαμβανομένης της Bayer και της GlaxoSmithKline.

Πηγή: Vox - Recode

Δημήτριος Λυγνός - Stagiaire ΕΕΒ

Αναδημοσίευση από: http://www.bioethics.gr/index.php/el/anakoinosis/2630-14-02-2020