 |
| Η Θεωρία των Παιγνίων και το δίλημμα του φυλακισμένου |
Αρκετές φορές είναι δύσκολο να
εναρμονίσουμε αυτό που είναι βέλτιστο για το άτομο με αυτό που είναι βέλτιστο για την κοινωνία. Η
πρόταση αυτή είναι το συμπέρασμα που προκύπτει και από το διάσημο νοητικό
πείραμα της θεωρίας των παχνιών: «το δίλημμα
του φυλακισμένου». Η Θεωρία Παιγνίων
είναι ένας διεπιστημονικός κλάδος των μαθηματικών, των οικονομικών, της
πολιτικής επιστήμης, της βιολογίας και της ψυχολογίας. Εν συντομία θα λέγαμε
ότι είναι η μελέτη της λήψης των αποφάσεών
μας σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Στο εξαιρετικό βίντεο της
ανάρτησης μπορούμε να δούμε, πως συσχετίζεται η εν λόγω θεωρία και το
συνακόλουθο δίλημμα του φυλακισμένου με
τα καθημερινά μας ηθικά διλήμματα.
Από ηθικής σκοπιάς, στον πυρήνα του το δίλημμα αυτό σχετίζεται με το ερώτημα:
Να κάνω αυτό που θεωρώ ότι είναι ηθικά σωστό ή να αφήσω και τους άλλους να
βγάλουν «το φίδι από την τρύπα’; Να πράξω το ηθικό μου χρέος ή να ζητήσω
εξαίρεση για τον εαυτό μου ώστε να αποκομίσω κάποιο ατομικό όφελος;
Παραδείγματος χάριν, στην υπόθεση
της κλιματικής αλλαγής ας υποθέσουμε ότι μια
χώρα δε θέλει να μειώσει τις εκπομπές των ρύπων γιατί βραχυπρόθεσμα αυτό θα πλήξει την οικονομία της. Όλοι όμως επιθυμούμε, και οι πολίτες της
χώρας αυτής να μην καταστραφεί ο πλανήτης μας και αυτός να συνεχίσει να είναι
ένα φιλόξενο σπίτι για τους ανθρώπους. Η ακραία αύξηση της θερμοκρασίας και οι
συνεπακόλουθες επιπτώσεις, μπορούν θεωρητικά να αποφευχθούν ακόμα και αν
μία χώρα
δεν περιορίσει τις εκπομπές των ρύπων. Για τη συγκεκριμένη χώρα αυτό είναι το
ιδανικό σενάριο. Γιατί όλοι οι άλλοι λαοί θα
είναι τα κορόιδα και θα βγάλουν το φίδι από την τρύπα, ενώ αυτή θα
συνεχίζει να ρυπαίνει το περιβάλλον, αποκτώντας με αυτό τον τρόπο ένα σημαντικό οικονομικό
πλεονέκτημα έναντι των άλλων κρατών. Όμως εντέλει, αυτός άραγε δεν είναι ο
ορισμός της ανηθικότητας; Ανηθικότητα δεν είναι επί της ουσίας να ζητάμε χωρίς
λόγο εξαίρεση για τον εαυτό μας από αυτό που γνωρίζουμε ότι είναι ηθικά επιβεβλημένο
να γίνει; Μήπως τελικά ο αλτρουισμός και η συνεργασία, εκτός του ότι είναι μια ηθικά
ορθή επιλογή, είναι ταυτόχρονα και μια εξελικτικά ορθή στρατηγική που θα
συμβάλει αποφασιστικά στην επιβίωση του ανθρωπινού είδους;
Κ.Ε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.