Οι φιλοσοφικές πεποιθήσεις ως «ειδική κατηγορία» προσωπικών δεδομένων

Δέσποινα Στυλ. Βεζακίδου

Ο Α.Π. είναι μέλος του σωματείου «Ζην ηδέως» που έχει ως καταστατικό σκοπό την αναζήτηση του νοήματος της ζωής στο πρότυπο της Επικούρειας φιλοσοφίας και η σύζυγός του, Κ.Π., ακολουθεί ένα υγιεινό διαιτολόγιο ως «vegan».

Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να ταυτοποιήσουν συγκεκριμένα πρόσωπα και αποτελούν προσωπικά δεδομένα, όπως προβλέπει ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων με αρ. (ΕΕ) 2016/679 (στο εξής «ΓΚΠΔ»)1. Στο βαθμό που θεωρηθεί ότι σχετίζονται με φιλοσοφικές πεποιθήσεις, όπως θα αναλυθεί πιο κάτω, τα δεδομένα αυτά θα ανήκουν στο σκληρό πυρήνα της ιδιωτικής ζωής του Α.Π. και της Κ.Π. και θα χαρακτηριστούν ως προσωπικά δεδομένα «ειδικών κατηγοριών» (γνωστά ως «ευαίσθητα» δεδομένα)2.

 

Γιατί η διάκριση των προσωπικών δεδομένων σε «απλά» και «ειδικών κατηγοριών» ;

 

Οι ακόλουθες κατηγορίες προσωπικών δεδομένων ορίζονται στον ΓΚΠΔ (Άρθρο 9) ως «ειδικές» και αφορούν αποκλειστικά:

φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, πολιτικά φρονήματα, θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, γενετικά δεδομένα3, βιομετρικά δεδομένα με σκοπό την αδιαμφισβήτητη ταυτοποίηση προσώπου, δεδομένα που αφορούν την υγεία ή δεδομένα που αφορούν τη σεξουαλική ζωή φυσικού προσώπου ή τον γενετήσιο προσανατολισμό4.

Η πληροφοριακή βαρύτητα των δεδομένων αυτών είναι ιδιαίτερα έντονη ως προς την Ιδιωτικότητα5. Συνεπώς, λόγω της φύσης τους, η επεξεργασία τους ενδέχεται να συνεπάγεται αυξημένους κινδύνους για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του ατόμου με μακροχρόνιες πιθανόν συνέπειες, όπως :

• Προσβολή του απορρήτου της ιδιωτικής σφαίρας του ατόμου, λ.χ. από την αποκάλυψη δεδομένων υγείας, ή της σεξουαλικής ζωής
• Προσβολή συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων και ελευθεριών, λ.χ. της ελευθερίας της γνώμης
• Αθέμιτες διακρίσεις και δυσμενή μεταχείριση, λ.χ. εξαιτίας προκαταλήψεων αναφορικά με τη φυλετική καταγωγή ή τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του ατόμου

Συνέπεια του χαρακτηρισμού δεδομένων ως «ειδικών κατηγοριών» είναι η κατ’ αρχήν απαγόρευση της επεξεργασίας τους με την ταυτόχρονη εξασφάλιση αυστηρότερων προϋποθέσεων για την, κατ’ εξαίρεση, επεξεργασία τους, σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ.

Και ενώ οι περισσότερες από τις πιο πάνω κατηγορίες μπορούν με ευχέρεια να εντοπιστούν και να καταταγούν ως «ειδικές», όπως λ.χ. η συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση ή τα δεδομένα υγείας, συμβαίνει άραγε το ίδιο και με τις «φιλοσοφικές πεποιθήσεις»;

Ακολουθούν ορισμένες σκέψεις για το ζήτημα αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες μιας λανθασμένης εκτίμησης κατά την επεξεργασία τους, εν όψει ιδίως των κυρώσεων του ΓΚΠΔ.

Τι ορίζουμε ως «φιλοσοφικές πεποιθήσεις» ;

 

Η ερώτηση διακρίνεται σε δύο σκέλη: τι εννοούμε ως «πεποιθήσεις» και ποιες από αυτές θεωρούνται «φιλοσοφικές», ώστε να διακριθούν από άλλες αντιλήψεις του ατόμου ;

α) Πεποιθήσεις

Ως «πεποίθηση» γενικά ορίζεται η σταθερή γνώμη, άποψη, βεβαιότητα ότι αυτό που θεωρεί κάποιος

Το Σάββατο στην Εβραϊκή Θρησκεία

Το Σάββατο στην Εβραϊκή Θρησκεία

 Η ημέρα του Σαββάτου (στην εβραϊκή γλώσσα Shabbat) παίζει αναμφισβήτητα σπουδαίο ρόλο στην καθημερινότητα των απανταχού Εβραίων, καθώς θεωρούν την τήρηση της αργίας και τον εορτασμό της συγκεκριμένης ημέρας αναπόσπαστο κομμάτι της θρησκευτικής τους λατρείας.

Για έναν Χριστιανό Ορθόδοξο γνωρίζουμε όλοι πως η ημέρα της Κυριακής θεωρείται ιερή, αφού είναι αφιερωμένη στο Θεό και σύμφωνα με το λειτουργικό τυπικό είναι ημέρα εκκλησιασμού για τους πιστούς. Έτσι και για τους Εβραίους η πιστή τήρηση της εβδομαδιαίας γιορτής, που είναι Σάββατο αποτελεί κάτι αντίστοιχο.

Είναι η ημέρα που από τους αρχαίους ήδη χρόνους της ισραηλιτικής ιστορίας αφιερώνεται εξ ολοκλήρου στο Θεό, αφού αποτελεί μία από τις αρχαιότερες γιορτές του αρχαίου Ισραήλ.

Η τήρηση της εορτής του Σαββάτου στο Ισραήλ

Σύμφωνα με τον εβραϊκό νόμο η τήρηση της γιορτής του Σαββάτου είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας κάθε πιστού Ισραηλίτη, τόσο για το αρχαίο όσο και για το νέο Ισραήλ.

Ο νόμος αυτός ερμηνεύεται με δύο τρόπους:

α) το Σάββατο συμβολίζει τη θύμηση της δημιουργίας του κόσμου που διήρκησε έξι ημέρες, ενώ την

“Mini-εγκέφαλοι” τύπου Neanderthal δημιουργήθηκαν σε εργαστήριο με CRISPR

“Mini-εγκέφαλοι” τύπου Neanderthal

Οι ερευνητές δημιούργησαν οργανοειδή μικροσκοπικών εγκεφάλων που περιέχουν μια παραλλαγή γονιδίου που απαντάται σε δύο εξαφανισμένους συγγενείς του σύγχρονου ανθρώπου, τους Neanderthal και τους Denisovan.

Οι ιστοί, που συντέθηκαν με την χρήση  ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων, παρουσιάζουν διακριτές διαφορές συγκριτικά με τα ανθρώπινα οργανοειδή στη μορφολογία, όπως στο σχήμα και την υφή.

Τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν τα γενετικά μονοπάτια που επέτρεψαν στον ανθρώπινο εγκέφαλο να εξελιχθεί. Ο σύγχρονος άνθρωπος συνδέεται στενότερα με τους Neanderthal και τους Denisovan από οποιοδήποτε άλλο αρτίγονο πρωτεύον, με περίπου το 40% του γονιδιώματος των Neanderthal να εντοπίζεται στον ανθρώπινο πληθυσμό. Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν περιορισμένα μέσα για να μελετήσουν τους εγκεφάλους αυτών των αρχαίων ειδών, δεδομένου ότι οι μαλακοί ιστοί δεν διατηρούνται καλά και οι περισσότερες μελέτες βασίζονται στην εξέταση του μεγέθους και του σχήματος των απολιθωμένων κρανίων. Η γνώση του τρόπου με τον οποίο τα γονίδια του είδους διαφέρουν από τον άνθρωπο είναι σημαντική γιατί βοηθά τους ερευνητές να κατανοήσουν τι κάνει τους ανθρώπους μοναδικούς - ειδικά σε ό,τι αφορά τον εγκέφαλό μας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Alysson Muotri, νευροεπιστήμονα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, χρησιμοποίησαν την τεχνική επεξεργασίας γονιδιώματος CRISPR-Cas9 για να εισαγάγουν τη παραλλαγή που χαρακτήριζε τους Neanderthal και τους Denisovan ενός γονιδίου που ονομάζεται NOVA1 σε ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα, τα οποία μπορούν να διαφοροποιηθούν σε οποιονδήποτε τύπο κυττάρου. Τα καλλιέργησαν για να σχηματίσουν οργανοειδή, ιστούς που μοιάζουν με εγκεφαλικούς ιστούς, τα οποία σύγκριναν με φυσιολογικά ανθρώπινα εγκεφαλικά οργανοειδή που καλλιεργούσαν παράλληλα.

Δεν ήταν δύσκολο να γίνει η παρατήρηση ότι τα οργανοειδή που εκφράζουν την “αρχαία” παραλλαγή του NOVA1 ήταν διαφορετικά. «Μόλις είδαμε το σχήμα των οργανοειδών, ξέραμε ότι βρισκόμασταν κάπου», λέει η Muotri. Τα οργανοειδή του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι συνήθως λεία και σφαιρικά, ενώ τα οργανοειδή με το αρχαίο γονίδιο είχαν τραχιά,  δαιδαλώδη επιφάνεια και ήταν μικρότερα σε μέγεθος. Αυτό πιθανότατα οφείλεται σε διαφορές που σχετίζονται με το πώς τα κύτταρα αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται.

Από την σύγκριση του ανθρώπινου γονιδιώματος με τα σχεδόν ολοκληρωμένα γονιδιώματα δύο Neanderthals και

Το Κοινοβούλιο της Αυστραλίας βρίσκεται κοντά στη μεταρρύθμιση «τριών γονέων»

Η Αυστραλία βρίσκεται κοντά στη μεταρρύθμιση «τριών γονέων»

Για πρώτη φορά, μετά τη συζήτηση για την έγκριση των ομοφυλοφιλικών γάμων, οι Αυστραλοί πολιτικοί θα ψηφίσουν κατά συνείδηση - αυτή τη φορά για το αμφιλεγόμενο ζήτημα «3 - parentbabies», όπως αποκαλείται.

Τουλάχιστον 60 μωρά γεννιούνται κάθε χρόνο στην Αυστραλία με μιτοχονδριακή νόσο. Οι επιστήμονες λένε πως αυτό θα μπορούσε να προληφθεί και κατά ακολουθία να εξαλειφθεί, αντικαθιστώντας το ελαττωματικό μιτοχονδριακό DNA της μητέρας, με υγιές μιτοχονδριακό DNA από ένα ωάριο δότη. Η προαναφερθείσα πρακτική εγκρίθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2015, για συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπου η κληρονομικότητα της νόσου είναι πιθανό να προκαλέσει το θάνατο ή σοβαρή ασθένεια στο παιδί, ύστερα από μια θυελλώδη δημόσια συζήτηση.

Αναλυτικότερα, η μέθοδος αυτή ονομάστηκε ως «3 - parentbabies», γιατί στη διαδικασία έχουμε το ζευγάρι, οι οποίοι επιθυμούν να γίνουν γονείς και τη δότρια του ωαρίου, το οποίο φέρει τα υγιή μιτοχόνδρια. Η διαδικασία είναι η εξής: οι ειδικοί βγάζουν τους πυρήνες και από τα δύο ωάρια. Έχοντας πλέον δύο ωάρια δίχως πυρήνες, παίρνουν το πυρήνα της μητέρας και τον εισάγουν στο ωάριο της δότριας. Επομένως, προκύπτει το ωάριο της δότριας με το πυρηνικό DNA της μητέρας, στο οποίο έχουν διατηρηθεί τα μιτοχόνδρια της δότριας. Τέλος, ακολουθείται η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μωρό που θα προκύψει να προέρχεται γενετικά από τρεις γονείς: τον πατέρα που έδωσε το σπέρμα του, τη μητέρα που έδωσε το πυρήνα του ωαρίου της και την άγνωστη δότρια που έδωσε τα υγιή μιτοχόνδρια.

Όμως, πλείστα ηθικά διλήμματα παρουσιάζονται για τη παρούσα διαδικασία, με το κυριότερο να αναφέρεται στο γεγονός πως αυτή η μέθοδος δεν έχει ακόμη δοκιμαστεί επαρκώς σε ανθρώπους. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε,