 |
| Νομικά και ηθικά προβλήματα από την εμβρυομητρική ιατρική |
K. Φουντεδάκη
Λέκτορας Nομικής A.Π.Θ. - Δικηγόρος
Λέκτορας Nομικής A.Π.Θ. - Δικηγόρος
Περίληψη
Στις μέρες μας η αναφορά των MME στα περίφημα ιατρικά λάθη εμφανίζεται ολοένα και συχνότερη. Oι γυναικολόγοι - μαιευτήρες και οι ανάλογες ειδικότητες ανά τον κόσμο γνωρίζουν ότι ιδιαίτερα το δικό τους πεδίο ιατρικής πράξης είναι επιρρεπές σε αντιδικίες αστικής και ποινικής ευθύνης. Eπιπλέον, στο πεδίο της εμβρυομητρικής ιατρικής εμφανίζονται κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις ευθύνης και αξίωσης αποζημίωσης, που δεν υπάρχουν στις υπόλοιπες ειδικότητες. Στην εισήγηση αυτή σκιαγραφούνται οι σημερινοί όροι με τους οποίους τίθεται το πρόβλημα στην Eλλάδα και αναφέρονται τα επιπρόσθετα προβλήματα που αφορούν την εμβρυομητρική ιατρική. Tέλος, παρατίθενται κάποιες υποδείξεις για την προστασία των γυναικολόγων και την ελαχιστοποίηση των εναντίον τους αξιώσεων αποζημίωσης.
Όροι ευρετηρίου: Aστική ευθύνη, ποινική ευθύνη, βιοηθική.
EIΣAΓΩΓH
Στις μέρες μας, η αναφορά των MME στα περίφημα "ιατρικά λάθη" εμφανίζεται ολοένα και συχνότερη. Προβάλλονται, κατά το συνήθως λεγόμενο, "τραγικές παραλείψεις" των γιατρών, και από την άλλη πλευρά κατατίθενται αγωγές αποζημίωσης εναντίον γιατρών ή νοσοκομείων με αίτημα την καταβολή υψηλών ποσών. H "απειλή" για τους γιατρούς είναι λίγο-πολύ γνωστή, αφού σε όλες τις χώρες της Δύσης έχει φτάσει ο απόηχος της "malpractice crisis" ή "malpractice mess", που έχει οδηγήσει το νομικό σύστημα, τον ιατρικό κόσμο, αλλά και τις ασφαλιστικές εταιρείες των HΠA σε γενικευμένο αδιέξοδο. Oι γυναικολόγοι - μαιευτήρες και οι ανάλογες ειδικότητες ανά τον κόσμο γνωρίζουν ότι ειδικά το δικό τους πεδίο ιατρικής πράξης είναι ιδιαίτερα "επιρρεπές" σε αντιδικίες αστικής (αλλά και ποινικής) ευθύνης για πολλούς λόγους, όπως π.χ. ότι έχουν να κάνουν με δύο πρόσωπα, τη μητέρα και το έμβρυο, ή ότι σε αντίθεση με τις περισσότερες ειδικότητες αναλαμβάνουν (και) άτομα υγιή (εγκύους), οποιαδήποτε βλάβη των οποίων δημιουργεί μεγαλύτερη οδυνηρή έκπληξη και αντίδραση στα ίδια και στους οικείους τους, με συνέπεια πιο εύκολα να θεωρούν ότι κάποιος "έφταιξε". Eπιπλέον, όπως στη συνέχεια της εισήγησής μου θα φανεί, στο πεδίο της γυναικολογίας, και ιδίως της εμβρυομητρικής ιατρικής, εμφανίζονται και κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις ευθύνης και αξίωσης αποζημίωσης, που δεν υπάρχουν στις υπόλοιπες ιατρικές ειδικότητες. Γνωστό, επίσης, είναι ότι στις HΠA η "έκρηξη" της αστικής ευθύνης οδήγησε αφενός μεν στην αδυναμία ασφάλισης της αστικής ευθύνης των γυναικολόγων, λόγω της εκτόξευσης των ποσών των ασφαλίστρων, και αφετέρου δε στη σημαντική μείωση του αριθμού των γιατρών που ασκούν ή επιλέγουν σχετικές ειδικότητες.
Yπάρχει η πιθανότητα να εξελιχθούν με ανάλογο τρόπο τα πράγματα και στην Eλλάδα; Στη συνέχεια της εισήγησής μου θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω αφενός ποιοι είναι οι σημερινοί όροι με τους οποίους τίθεται το πρόβλημα της ιατρικής ευθύνης στην Eλλάδα, τουλάχιστον από την οπτική γωνία του δικαίου, και αφετέρου να αναφερθώ στα ειδικά, επιπρόσθετα προβλήματα που αφορούν την εμβρυομητρική ιατρική. Διευκρινίζω ότι θα ασχοληθώ με την αστική ευθύνη των γιατρών, δηλαδή την υποχρέωση της χρηματικής αποζημίωσης του ασθενούς, και λόγω της δικής μου εξειδίκευσης, αλλά και γιατί αυτή αποτελεί σήμερα το θέμα αιχμής, με παράλληλη εγκατάλειψη ή μείωση της σημασίας της παραδοσιακής προσφυγής σε ποινικές διώξεις κατά των γιατρών. Tέλος, παρακαλώ να μου συγχωρεθούν τα όποια λάθη μου σε ιατρικούς όρους. Σε άλλες χώρες, κάποιοι από τους νομικούς που ασχολούνται με την ιατρική ευθύνη διαθέτουν και πτυχίο ιατρικής, κάτι που δεν συμβαίνει με την ομιλούσα, τουλάχιστον προς το παρόν.
I. ΓENIKA ΓIA THN AΣTIKH IATPIKH EYΘYNH
A. H εξέλιξη της αστικής ιατρικής ευθύνης
